Novo oktriće na Antarktiku: Šokirat će vas kad vidite šta je u pitanju

Naučnici su riješili misteriju velike rupe koja se pojavila u morskom ledu Antarktika prije osam godina.

Radi se o rupi koja je skoro duplo veća od New Jersey-a. 

Rijetki otvor vode bez leda, nazvan polinia, prvi put je otkriven 1974. godine i ostao je naredne dvije godine dok se praznina na kraju nije zatvorila.

Naučnici su ponovo bili zbunjeni 2016. i 2017. kada se polinia ponovo pojavila zbog svoje ogromne veličine i udaljenosti od obale. To ih je podstaklo da otkriju uzrok njenog pojavljivanja.

Istraživači sa Univerziteta u Southamptonu otkrili su da je uzrok zapravo kombinacija okeanskih vodenih struja, vjetra i sve većeg nivoa soli u vodi koja je otopila morski led.

Šta su polinije?

Naučnici su 1970-ih nazvali ovo otvaranje Polinia Mod Rise po podvodnoj planini koja se nalazi ispod nje u Vedelovom moru. Polinije se obično javljaju u morskom ledu koji se nalazi u obalnim oblastima Antarktika svake godine, ali je neobično da se formiraju stotinama milja daleko u otvorenom okeanu gdje je more duboko hiljadama stopa.

"Polinia Moud Rise otkrivena je 1970-ih kada su prvi put lansirani sateliti za daljinsko ispitivanje koji mogu da vide morski led iznad Južnog okeana", rekao je Aditya Narayanan, postdoktorski istraživač na Univerzitetu Southampton i vodeći autor studije. To je trajalo tokom uzastopnih zima od 1974. do 1976. godine, a okeanografi su tada pretpostavljali da će to biti godišnja pojava. Ali od 1970-ih to se dešavalo samo sporadično i u kratkim intervalima“, nastavio je Narayanan.

Istraživači su pokušali da otkriju kako se polinja formirala tako daleko od obale koristeći daljinske senzorske karte morskog leda, podatke označenih morskih životinja i kompjuterski generisan model okeana.

Rezultati su pokazali da je struja koja se kreće oko podvodne planine Moud Rise u Vedelovom moru stvorila turbulentne vrtloge odnosno obrnutu struju koja je pomjerala so na površinu mora.

Kada je so dospjela na površinu, dogodio se proces nazvan Ekmanov transport koji je pomjerio vodu pod uglom od 90 stepeni u pravcu vjetra, što olakšava mješanje soli sa toplotom na površini i topljenje leda.

"Ekmanov transport je bio suštinski nedostajući sastojak koji je bio neophodan za povećanje ravnoteže soli i održavanje mješanja soli i toplote prema površinskoj vodi", rekao je Alberto Naveira Garabato, koautor studije i profesor sa Univerziteta u Southamptonu.

Istraživači su spekulisali da su polarni cikloni koji prolaze kroz region mogli da izazovu jači transport Ekmana, donoseći višak soli na površinu, ali su razjasnili da njihovo istraživanje ne može da potvrdi teoriju.

Istraživači sada upozoravaju da polinija može imati negativan uticaj na okeane i doprinjeti porastu nivoa mora.

"Otisak polinija može ostati u vodi više godina nakon što se formira“, rekla je članica studijskog tima Sarah Gill, koautor studije i profesor na Univerzitetu Kalifornije u San Diegu.

"One mogu da promjene način na koji se voda kreće i kako struje prenose toplotu prema kontinentu. Guste vode koje se ovdje formiraju mogu se proširiti preko globalnog okeana", rekla je, Nezavisne Novine.