Indeks održivosti OCD u BiH nepromijenjen već 14 godina

Centar za promociju civilnog društva je jučer u prostorijama SMART Resursnog centra predstavio rezultate USAID Indeksa održivosti organizacija civilnog društva u BiH za 2019. godinu pred predstavnicima nevladinih organizacija, vlasti, donatora i medija, analizirajući sedam oblasti.

Radi se o pravnom okruženju, organizacijskim kapacitetima, finansijskoj održivosti, zagovaranju, pružanju usluga, infrastrukturi i javnom imidžu.

U prezentaciji je naglašeno da je nivo održivosti sektora već duži niz godina, praktično od 2006., na istom nivou što ne sugeriše samo to da je u pitanju nedovoljan angažman predstavnika civilnog društva, nego da je ambijent u kojem djeluju udruženja pod snažnim uticajem političkih faktora.

Stoga je i dimenzija koja mjeri zagovaračke aktivnosti ocijenjena kao najuspješnija jer
potvrđuje aktivitet organizacija civilnog društva, ali naglašava upitnu efektivnost u pozitivnim
promjenama koja ne zavisi samo od OCD, nego od donosioca odluka u nadležnim institucijama.

Ukazano je na potrebu za unapređenjem funkcionalnosti web platforme Ministarstva pravde BiH za e-konsultacije koja treba da omogući svakom građaninu i zainteresovanoj javnosti da dostavi primjedbe i sugestije na zakone i druge dokumente koji se nalazi u pripremi za razmatranje u Vijeću ministara BiH.

Istaknut je nepovoljan položaj udruženja registrovanih na nivou ministarstva BiH jer se njihovi uposlenici, u smislu primjene Zakona o radu, tretiraju na isti način kao državni službenici, što ih u praksi diskriminira u odnosu na udruženja registrovana na drugim nivoima, ali i u odnosu na same državne službenika jer ta udruženja nisu budžetski korisnici koji kroz budžet imaju obezbjeđene naknade za određena prava definisana u Zakonu o radu, što nije slučaj sa udruženjima koja funkcionišu na principu dodjeljenih grantova.

Učesnici su takođe potvrdili veoma nepovoljan ambijent u oblasti finansijske održivosti, ističući činjenicu izražene netransparentnosti u distribuciji finansijske podrške od domaćih vlasti na svim nivoima, a naročito lokalnom sa kojeg se i izdvaja najveći iznos, gledajući pomenuto finansiranje u totalu.

Najveći dio javnih sredstava namijenjenih nevladinom sektoru dodjeljuju se direktno sportskim udruženjima, mada se radi i o profesionalnim klubovima, te udruženjima proisteklim iza rata 1992-95, dok su sve ostale oblasti djelovanja organizacija civilnog društva obavezne da podnose aplikacije i mnoge oblasti unutar sektora su značajno zanemarene.

Čak i u takvoj dodjeli putem javnog poziva ključnu ulogu igra stranačka orijentacija, i u mnogim slučajevima alat političkih partija za aktivnosti koje su vezane uz izborne procese i promociju.

BiH se trenutno nalazi na sredini ljestvice sa ocjenom 3.8 i pomenuta stagnacija korespondira i s ocjenom Evropske komisije da je u Bosni i Hercegovini postignut skroman ili nikakav rezultat u prethodnom periodu, koji obuhvata i aktivnosti i dostignuća civilnog društva.