Otvoren put fašizmu: 100 godina od kraja Prvog svjetskog rata

Prvi svjetski rat bio je globalni rat uglavnom vođen na teritoriji Evrope a koji je započeo 28. juna 1914. godine i trajao do 11. novembra 1918. godine. Neposredni povod za Prvi svjetski rat bio je Sarajevski atentat.

11. novembar / U Sarajevu obilježavanje stogodišnjice završetka Prvog svjetskog rata

Opće je prihvaćeno da je atentat na austrougarskog prijestolonasljednika Franza Ferdinanda u Sarajevu bio samo neposredan povod za Prvi svjetski rat, dok su stvarni uzroci mnogo dublji, od kojih su centralni porivi i interesi različitih nacionalističkih elemenata.

Historija / Posljednji poginuli u I svjetskom ratu koji je stradao 1 minutu prije mira

Od vremena izbijanja do početka Drugog svjetskog rata, nazivan je jednostavno svjetski rat ili Veliki rat, a nakon toga Prvi svjetski rat, termin koji se uglavnom i koristi. U Americi je prvobitno nazvan Evropski rat ali se i danas često naziva Veliki rat. Sa 70 miliona mobilisanih vojnika, od čega njih 60 miliona u Evropi, rat se s pravom smatra kao jedan od najvećih ratova u historiji čovječanstva. Kao rezultat ratnih aktivnosti stradalo je 9 miliona vojnika i 7 miliona civilnih žrtava.

Bio je to jedan od najsmrtonosnijih sukoba u historiji, koji je otvorio put velikim političkim promjenama, uključujući i revolucije u mnogim zemljama.

Audio / 100 godina poslije: Poslušajte posljednju pucnjavu na kraju Prvog svjetskog rata

Do kraja rata, četiri glavne imperijalne sile - Njemačko carstvo, Rusko carstvo, Austro-Ugarska i Osmansko carstvo - prestale su da postoje. Države nasljednice su izgubile značajnu teritoriju.

Karta Evrope je ponovo nacrtana, s nekoliko obnovljenih ili stvorenih nezavisnih država. Liga naroda je formirana s ciljem sprečavanja ponavljanja ovakvih užasnih sukoba. Ovaj cilj nije uspio. U oslabljenim državama obnovio se evropski nacionalizam i njemački osjećaj poniženja doprinio je porastu fašizma i stvaranja uvjeta za Drugi svjetski rat.