Asocijacija arhitekata BiH traži obustavu radova na Džidžikovcu

Asocijacija arhitekata u Bosni i Hercegovini i Docomomo Bosna i Hercegovina izražavaju zabrinutost povodom planiranih građevinskih radova u okviru Stambenog kompleksa Džidžikovac autora Reufa i Muhameda Kadića, a koji su vezani za uređenje dječjeg igrališta na Džidžikovcu u organizaciji Općine Centar, Sarajevo.

Njihovo saopćenje prenosimo u cijelosti:

"Stambeni kompleks Džidžikovac je vrijedno djelo bosanskohercegovačke moderne arhitekture i Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine, čiji je naročiti kvalitet sadržan u ostvarenom jedinstvu između arhitekture i zelenog prostora na padini. Planirani radovi, koji uključuju "postavljanje novog tamponskog i betonskog sloja," mogli bi narušiti formalne, funkcionalne i ostale atribute djela i time ugroziti njegovu autentičnost i integritet.

Pozivamo nadležne odjele Općine Centar da preispitaju Odluku o sprovođenju radova i razmotre alternativna rješenja montažnog i efemernog karaktera, koja ne uključuju betoniranje zelene površine.

U nastavku prenosimo odlomke iz ekspertnih studija koje daju osnovu za gornje navode i zahtjeve:

"Stambeni kompleks na Džidžikovcu neosporno posjeduje historijsku i estetsku vrijednost u smislu razvoja graditeljske misli u pravcu moderne arhitekture u prvom poslijeratnom periodu (1946-47 godina). Ipak, ovdje je naglašena i dokumentarna i tehnološka vrijednost, s obzirom da je, sudeći po konkursnom programu, trebalo predložiti, pored arhitektonsko-urbanističkog rješenja, i tehnologiju izgradnje u zimskom periodu. Radilo se o tome da je u sklopu poslijeratne obnove, baš kao i u ostatku Evrope, bilo neophodno obezbijediti što više stambenog prostora u kratkom vremenskom roku. (…)

Južni i srednji nizovi su slobodnostojeći, dok se sjeverni niz na zapadnoj strani nadovezuje na stambene objekte građene tokom austrougarskog perioda. Ispod terasa koje povezuju objekte nalaze se kružni stubovi promjera 40 cm. Na ovim mjestima pozicionirane su pješačke staze u pravcu sjever-jug, okomite na tri stambena niza. Ove pješačke staze povezuju ulicu Džidžikovac na jugoistoku, sa Hadži Idrizovom ulicom na sjeveru. Na ovaj način se okolno zelenilo, koje teče pored i kroz nizove, uvodi u kompoziciju objekta."

Dr. Adi Ćorović, Komisija za zaštitu nacionalnih spomenika BiH / Internacionalni Univerzitet u Sarajevu

(odlomak iz "Docomomo BiH Dosije br. 3," aabh.ba)

"Stambeni kompleks na Džidžikovcu primjer je jednostavnog i svevremnskog oprostorenja humane ideje o čovjekovom habitusu kojoj su autori, braća Kadić, bili posvećeni od početka svog djelovanja u duhu evropskih avangardnih kretanja. (…) Toponim Džidžikovac, prema tumačenju Alije Bejtića, potiče od turske riječi džidži (lijepo) i džidžiti (okititi), zasnovanog na spoznaji da je ovaj predio u osmanskoj matrici Sarajeva, bio pokriven rascvjetanim baštama i bujnim voćnjacima. Ako se u značenju ovog toponima prepoznaje karakter mjesta, teško je oteti se dojmu da su arhitekti prostornim konceptom «podržali» urbanu topografiju i osuvremenili ambijent, svjesno napuštajući ulično nizanje objekata. To je postignuto kaskadnim nizanjem štapićastih volumena (25x10m), postavljenih paralelno niz padinu ali okomito na ulicu. Podjednako važnu ulogu u kreiranju ovog fizičkog prostora ima zelenilo i nesmetane vizure koje pojačavaju osjećaj cjelovitosti mjesta", stoji u objavi Asocijacije arhitekata u BiH.