AD Orion: Dođite na Hastahanu posmatrati pomračenje mjeseca

U Sarajevu i Bosni i Hercegovini totalno pomračenje počinje u 21.30 sati. Maksimum je u 22.21, a kraj potpunog pomračenja je u 23.11 sati. Prije i nakon toga imamo faze parcijalnog pomračenja. Kraj cijelog ovog prekrasnog nebeskog fenomena je u 01.28 sati 28. jula.

Astronomsko društvo Orion će uz podršku Općine Stari Grad organizovati javno posmatranje pomračenja Mjeseca na Skate Parku (igralište Hastahana) sa početkom u 21.30 sati ukoliko to vremenske prilike budu dozvolile.

Čekajući najduže pomračenje Mjeseca, vrijedi se podsjetiti kako je ova astronomska pojava utjecala na razne događaje kroz našu historiju, te kako su ju osvajači koristili kako bi osvojili određene teritorije.

Tokom historije čovječanstva za ovaj nebeski fenomen se smatralo da je odgovoran za izgubljene bitke, epidemije, glad, zemljotrese, te smrt kraljeva i drugih značajnih osoba.

Prvi do sada poznati zapis o pomračenju Mjeseca nađen je na glinenoj tablici sumerske civilizacije, u Mezopotamiji, odnosno današnjem Iraku. To je bilo 2094. godine prije naše ere. U tekstu se pominje da je pomračenje navijestilo smrt kralja Shulgija koga je ubio vlastiit sin. I u kineskim hronikama se spominju pomračenja Mjeseca.

Tokom Druge bitke kod Sirakuze, 28. augusta 413. godine prije nove ere, baš kad su se Atenjani spremali da svojim brodovima odjedre kući, desilo se totalno pomračenje Mjeseca. Sveštenici su savjetovali da se put odgodi za 27 dana. To su iskoristili Sirakužani i porazili Atenjane.

Parcijalno pomračenje Mjeseca koje se desilo 22. maja 1453. godine, bilo je vidljivo tokom pada Konstatinopolisa, glavnog grada Vizantijskog carstva. Nakon opsade, grad je osvojen od strane Otomanskih turaka. Savremenici osvajanja Carigrada-Istanbula kasnije, govorili su o proročanstvu krvavog Mjeseca koji će označiti pad Vizantije.

Posebno je interesantno spomenuti da je Kristofor Kolumbo, tokom svog četvrtog putovanja u Novi svijet, iskoristio totalno pomračenje Mjeseca da osigura podršku lokalnih Indijanaca koji su mu u jednom momentu uskratili hranu. Kolumbo je posjedovao Almanah koji je izdao čuveni astronom Regiomontanus i u kome je bio podatak da će se 1. marta 1504. godine desiti pomračenje. Tada je zakazao sastanak sa lokalnim poglavicom i kazao da će njegov bog zamračiti Mjesec. To se i desilo na zaprepaštenje Indijanaca.

S obzirom na činjenicu da astronomi mogu sa velikom preciznošću odrediti sva pomračenja u prošlosti, a i u budućnosti, ovakci podaci su omogućili da se pojedini historijski podaci tačno pozicioniraju. Narodi starih civilizacija koristili su različite kalendare pa su Mjesečeva i Sunčevca pomračenja omogućila da se razni važni historijski događaji precizno odrede na vremenskoj skali.