Spomenici: Jedna je revolucija pojela drugu

Fotografije i koncept izložbe koju su osmislili Branimir Prijak i Nedim Zlatar još jedno su svjedočenje da je na našim prostorima jedna revolucija pojela drugu. Nakon što smo preživjeli raspad Jugoslavije i rat tokom devedesetih godina, onaj prethodni, Drugi svjetski rat za nas je prestao biti svet. 

Sve se to odrazilo i na spomenike nekadašnjim velikanima socijalističke revolucije, građevinama koje su danas zaboravljene, oskrnavljene, ignosirane ili namjerno uništene.

Kroz izložbu fotografija, otvorenu u Historijskom muzeju BiH u Sarajevu, pratimo sudbinu najslavnijih spomenika revolucije - onih koje su tokom šezdesetih, sedamdesetih i osamdesetih potpisivali značajni umjetnici u tadašnjoj državi.

Ove monumentalne tvorevine bile su vrhunski spoj vajarstva i arhitekture, a danas ih se ne bi postidio ni jedan muzej savremene umjetnosti. Stide iz se zato novovjeki lokalni heroji i njihova stada.

Tako se i moglo desiti da se jedne noći tokom 2000. godine namjerno eksplozivom razruši spomenik žrtvama na Makljenu kraj Prozora, autora Boška Kučanskog. Ili da nadležni u Nevesinju odluče da spomenik Blagoju Paroviću jednostavno premjeste u teško dostupno područje. 

Grandiozni spomenik na Sutjesci autora Miodraga Živkovića, monument na Mrakovici koji je jedan od najpoznatijih radova Dušana Džamonje, partizanski spomenici na Grmeču i u Bihaću Bogdana Bogdanovića koji je autor i poznatog 'kamenog cvijeta' u Jasenovcu, Šehitluci u Banja Luci Antuna Augustinčića  (govori se da aktuelne vlasti u Banjoj Luci žele preimenovati ovaj kompleks) - danas su tužni i napušteni svjedoci nekih drugih ratova i čuvari uspomena na desetine hiljada nekih tuđih žrtava.