Rođendan simbola Sarajeva: Prije 120 godina Vijećnica je prvi put otvorila svoja vrata

Na današnji dan, 20. aprila 1896. godine otvorena je gradska Vijećnica u Sarajevu. Vijećnica se nalazi nedaleko od Baščaršije na Mustaj-pašinom mejdanu i predstavlja najljepši i najreprezentativniji objekat iz austrougarskog perioda građen u pseudomaurskom stilu.

Gradska vijećnica je sinonim za austrougarski period u Bosni i Hercegovini, i zaštitni znak tog vremena. Ona je jedan od prepoznatljivih simbola Sarajeva, ali i Bosne i Hercegovine.

Prvi projekat izgradnje Vijećnice je uradio Karlo Paržik, ali se taj projekat nije svidio tadašnjem ministru Benjaminu Kalaju, pa je izrada novog povjerena Alexandru Witteku. Kao uzor u izradi ovog projekta poslužila mu je džamija Kemala II, zbog čega je dva puta odlazio u Kairo.

Mitovi i legende o prokletstvu sarajevske Vijećnice

Kako je Wittek navodno, upravo zbog ovog projekta (nedovoljnog osvjetljenja u glavnoj auli zgrade), umno obolio i izvršio samoubistvo, završetak njegovog projekta je povjeren 1894. godine Ćirilu M. Ivekoviću. Uporedo s izradom i razradom projekta, tekla je i izgradnja objekta od 1892. do 1894. godine. Objekt Gradske vijećnice zvanično je predat na upotrebu 1896. godine.

Vijećnica je prvobitno predstavljala zgradu tadašnje gradske uprave i gradske administracije Sarajeva. Nakon Drugog svjetskog rata, sve do 1949. godine Vijećnica je služila gradskoj upravi, kao zgrada Okružnog suda Sarajeva i sjedište bosanskohercegovačkog sabora. Nakon toga Vijećnica postaje Gradska biblioteka, odnosno Nacionalna i univerzitetska biblioteka BiH.

Rušenje i ponovna obnova

Za vrijeme agresije na Sarajevo (od 1992-95. godine) Vijećnica je bila više puta granatirana od JNA i VRS-a. Dana 25. na 26. august 1992. godine zapaljena je zgrada Vijećnice, a u požaru je nestao Katalog Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine, oko 80 posto knjižnog fonda i dokumenata koji svjedoče o historiji BiH. Unutrašnjost Vijećnice je gotovo potpuno uništena u požaru koji je uslijedio nakon granatiranja.

Prva faza obnove Vijećnice počela je 1996. godine, a ponovo je otvorena za javnost 9. maja 2014, na Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope. 

Iako je sve u njoj novo, Vijećnica odiše periodom u kojem je i napravljena. Svečano otvorena 20. aprila 1896. godine, svakoga ko danas uđe u nju vraća 118 godina unazad. Kamene ograde, klesani i iscrtani ornamenti, starinski izgled drvenih predmeta u Vijećnici, svakoga će ostaviti bez riječi.

U Vijećnici se sada čuvaju knjige i rukopisi od iznimne vrijednosti i rariteti, za koje su napravljene prostorije s posebnom temperaturom i vlažnosti za njihovo što bolje očuvanje.

Povodom ove jedinstvene godišnjice, Grad Sarajevo će svojim sugrađanima, turistima i gostima grada u srijedu 20. aprila, od 10 do 17 sati, pokloniti besplatan ulaz u ovo najljepše i najreprezentativnije zdanje grada Sarajeva iz austrougarskog perioda.