Kathy Sullivan ispisala historiju: Prva osoba koja je bila i u svemiru i na dnu mora

Bivša NASA astronautkinja postala je prva žena koja je putovala i u svemir i stigla do najdublje poznate tačke u okeanu. Doktorica Kathy Sullivan nedavno je ušla u historiju zaronivši 35,810 stopa do Challenger Deepa u Marijanskom rovu.

“Osjećala sam se kao vanzemaljka koja je stigla na nepoznatu planetu i kružila po krajoliku nalik Mjesečevom. Bilo je izuzetno”, kaže za BBC News ova 68-godišnjakinja.

To je čini osmom osobom, a prvom ženom, koja je stigla do ove dubine, oko 11 kilometara ispod površine Pacifičkog okeana.

Doktorica Sullivan je provela oko sat i po proučavajući rov u podvodnom plovilu, izgrađenom tako da izdrži ogroman podvodni pritisak. Njen kompanjon bio je investitor i istraživač Victor Vescovo, koji je prije toga postao prva osoba koja je posjetila najdublje tačke u pet okeana.

“Nikad mi nije palo na pamet da bi jednog dana mogla da mi se ukaže ova prilika ili da će mi se Victor obratiti i pozvati me da pođem s njim”, kaže ona. Na dnu rovova kao što je Marijanski, voda je ledena, nema svjetla i pritisak je gotovo neizdrživ. A opet, nekako, život tamo istrajava a istraživači tek sad počinju da shvataju kako, prenosi NN. Prvo zaranjanje na dno Marijanskog rova desilo se 1960. godine, a izveli su ga poručnik američke mornarice Don Walsh i švajcarski inženjer Jacques Piccard, u Triesteu, plovilu znanom kao batiskaf.

Filmski režiser James Cameron potom je sam zaronio pola vijeka kasnije, 2012. godine, u svojoj jarkozelenoj podmornici. Posljednje zaranjanje bilo je dio ekspedicije zvane Vatreni prsten – pokušaj da se istraže najdublje tačke u Pacifičkom okeanu.

Doktorica Sullivan je postala NASA-in astronaut 1979. godine, a u historiju je ušla 1984. godine kao prva Amerikanka koja je hodala u svemiru. Sakupila je više od 532 sata provedena u svemiru i 2004. godine je primljena u Astronautsku kuću slavnih.

36 years after my space walk, I became the first woman to dive to the deepest known spot in the ocean - the Challenger Deep. #WorldOceansDay pic.twitter.com/KWJxx4fBYR

— Kathy Sullivan (@AstroKDS) June 9, 2020

Pridružila se Nacionalnoj okeanskoj i atmosferskoj administraciji (NOAA), na čije je čelo dospjela kasnije. U telefonskom razgovoru sa BBC-jem, dok je još bila na moru, doktorica Sullivan je opisala okean i svemir kao “dvije najveličanstvenije fizičke neistražene teritorije koje ostaju pred čovječanstvom.” Ona je sada postala prva osoba koja je putovala u oba ta prostranstva, pod uslovima koji se veoma razlikuju jedan od drugog.

Međunarodna svemirska stanica (ISS) okružena je vakuumom svemira, dok podmornica Limiting Factor trpi nevjerovatan pritisak od osam tona po kvadratnom inču, što je oko hiljadu puta više od standardnog atmosferskog pritiska na nivou mora.

“Obučena sam i kao naučnica i kao inženjerka, tako da iskustvo boravka unutar tako specijalizovanih vozila - Svemirski šatl u mojim astronautskim danima i Limiting Factor u ovoj ekspediciji – predstavlja beskrajnu fascinaciju za mene”, kaže ona.

“Oni su za mene leteći ćilimi koji nam omogućuju da idem na mjesta na koja ljudi inače ne bi mogli da kroče.”