Sirija: Tenkovi i snajperi pucaju na sve što se kreće

Tenkovi su razmješteni po sirijskim gradovima, snajperi su na krovovima, puca se na sve što se kreće. Sirijske snage sigurnosti pokušavaju da uguše proteste kojima se zahtijeva odlazak s vlasti predsjednika Bashara al-Assada. 

Assad (45) je obećao građanima da će provesti reforme u zemlji, kada je naslijedio položaj šefa države od svog oca 2000. godine, ali umjesto toga on se odlučuje za tenkove, prenosi Reuters. 

Širom Sirije od Deraae na jugu do Baniasa na sjeveru zemlje, represija je pooštrena, a gradovi - centri protesta su izolovani. 

Veliki broj građana je zatvoren i ušutkan, prilazi glavnim gradovima su zatvoreni tenkovima, a internet i telefonske linije se prisluškuju. 

O portestima u drugim gradovima građani saznaju preko arapske satelitske televizije ili jedni od drugih. 

- Režim zbija redova i pokušava da slomi opoziciju, kaže Patrick Seal, biograf Basharovog oca Hafeza al-Assada. 

- Vidim da je režim sve manje i manje popularan, ali za sada preživljava, rekao je on. 

- Assad će ostati na vlasti sve dok se vojska i policija ne okrenu protiv njega, smatra Seal i dodaje da je cijena veća svakog dana. 

Po mišljenju direktora Human Rights Watcha (HRW) u Bejrutu, Nadima Hurija, bez obzira da li će snage sigurnosti uspjeti ili ne da uguše proteste, jasno je da je došlo do fundamentalnog rascijepa između režima i većine građana. 

- To se ne može popraviti represijom. Režim sebe zavarava da tenkovima može da riješi problem. Oni mogu da uguše proteste, ali ne mogu da riješe probleme, dodao je on. 

S obzirom da su strani mediji u Siriji zabranjeni, snimci građana koji se prave mobitelima ili amaterskim kamerama jedino su svjedočenje o onome što se trenutno dešava. 

Po izvještajima sirijske televizije i zvaničnih medija, u zemlji se ništa ne dešava, osim nasumičnih napada na sigurnosne ili vojne zvaničnike za koje vlada okrivljuje neidentifikovane naoružane bande, strane agente i islamske ekstremiste. 

- Sirijske grupe za zaštitu ljudskih prava navode da je od početka protesta koji su izbili u martu, ubijeno oko 800 osoba, a predsjednik Sirije se nijednom nije obratio naciji, već je sve prepustio snagama sigurnosti, rekao je Seal. 

Zapadni zvaničnici još uvijek se pitaju ko puca na narod u Siriji, Bashar ili njegov mlađi brat Maher, koji komanduje Sirijskom republikanskom gardom i elitnom četvrtom divizijom ili Asef Shafgat, bivši šef vojne obavještajne službe, i sadašnji zamjenik načelnika Genaralštaba. 

Usvajanjem sankcija koje se odnose na Assadovog brata, njegova četiri rođaka i bliske saradnike, ali ne i na samog predsjednika, zapadni političari kao da još uvijek vjeruju da je Assad potencijalni reformator, ali da ga u provođenju reformi spriječavaju zagovornici tvrde linije. 

Eksperti navode da se u Siriji ne radi samo o borbi građana za više sloboda, već i o gnjevu zbog korupcije koja je dovela do toga da malobrojna elita živi u raskoši, dok trećina Sirijaca gladuje i da reforme ne mogu biti zasnovane na represiji. 

- To je manjinski režim (Assad je pripadnik alavita, koji iako manjina, u zemlji gdje ima 75 posto sunita, godinama vladaju Sirijom) i ako uvedu stvarne političke reforme poput izbora, rizikuju da odu s vlasti, istakao je Seal. 

Ima i onih koji smatraju da će zbog svog ključnog položaja na Bliskom istoku, savezništva s Iranom i Hezbollahom, ali i pragmatičnim vezama s Izraelom i zemlje regiona i svijet nastaviti da sarađuju s Assadom, pogotovo ako se uzmu u obzir strahovanja da bi ta miješavina sunita, alavita, hrišćana, Kurda i drugih vjerskih grupa mogla da dovede do velikih vjerskih sukoba kakvi su nastali u Iraku poslije svrgavanja Saddama Husseina.