Analiza portala Politico: Jedna zemlja mora da preuzme vodeću ulogu ili propast

Januar je označio početak evropske "Schicksalsjahr", tj. sudbinske godine. Uoči majskih izbora za Europski parlament – prvih nakon Brexita – populističke i antieuiropske partije su zaglavljene u ideološkoj borbi sa braniocima vrijednosti Europe. Nije pretjerano kada se kaže da budućnost europskog projekta visi o koncu, piše briselski portal "Politico".

U Njemačkoj, era kancelarke Angele Merkel je u padu i partije krjanje desnice šire bijes, neslogu i mržnju kroz svoj politički diskurs. U Francuskoj se predsjednik Emmanuel Macron, koga su prikazivali kao "radikalnog centristu" i branitelja jake Europe, suočava sa sličnom kritikom, u obliku haotičnih i nasilnih demonstracija "žutih prsluka". 

"Žuti prsluci" planiraju mitinge širom Francuske

Ovaj nemir je simptom europske unutrašnje krize: Europljani su izgubili povjerenje u liberalno-demokratske institucije i sposobnost njihovih vlada da osiguraju ekonomski prosperitet i upravljaju destabilizujućim efektima migracija, globalizacije i digitalizacije. To ide na ruku populistima koji nude lake odgovore, ali bez konkretnih rješenja.

Ideološki rat je onaj koji proeuropske partije moraju da dobiju. I u kome Njemačka mora da preuzme glavnu ulogu.

Od ere bivšeg kancelara Helmuta Kohla, zemlja je vođa europskih integracija, posvećena viziji Europe kao kontinenta koji čuva demokratiju, ljudska prava i prosperitet svojih građana.

Njemačka je nesporno ekonomska potpora bloka i ima diplomatski uticaj da se uhvati ukoštac sa jakim suprotnim vjetrovima koji nadiru izvan evropskih granica. Ovo uključuje oslabljenu, ali ratobornu Rusiju koja pokazuje svoje mišiće u Ukrajini i eksploatisanje populističkih pokreta, Kinu koja pokušava da podijeli blok, nepredvidivog američkog predsjednika, koji dobitke Europe vidi kao gubitke Amerike u trci za globalnu moć.

Da bi prevela EU preko ovih opasnih voda, Njemačka će morati da promijeni svoju spoljnu politiku na nekoliko načina. 

Prvo, Berlin mora da shvati da Europa ne može da napravi pomak bez jakog saveza Njemačke i Francuske i trebalo bi da prihvati Macronov poziv da zajedno igrade snažniju Europu, prenosi Espreso.

"Moramo da radimo sa Parizom kako bismo ojačali finansijski sistem u eurozoni, povećamo odbrambene i obavještajne sposobnosti nakon što Velika Britanija napusti EU, odbacimo poljske i mađarske neliberalne zaokrete i razvijemo efikasnu politiku azila u Evropi", glasilo je nedavno odobrenje njemačkog i francuskog kabineta.

Drugo, Njemačka mora da duplira napore kako bi riješila izbjegličku krizu koja je destabilizovala Evropu.

Kontinentu je potrebno rješenje koje će garantovati azil onima koji su kvalifikovani, a brzo deportovati one koji odbijaju da se vrate u svoje matične države. Jasno je da se Španija, Italija i Grčka ne mogu same da se izbore sa krizom.

Treće, Njemačka ne bi trebalo da podrži Sjeverni tok 2, projekt koji bi prenosio ruski glas do Njemačke preko Baltika, preskačući tradicionalnu rutu preko Ukrajine. Ovaj dogovor ugrožava nezavisnost njemačke energetike i čini Europu podložniju ruskom uticaju. To je geopolitička greška, koja Moskvi šalje pogrešan signal u vrijeme kada Putin podstiče tenzije sa Ukrajinom, interveniše na demokratskim izborima i doprinosi haosu u Siriji.

Četvrto, Njemačka mora da razvije obimnu geopolitičku strategiju kako bi odgovorila rastućem kineskom uticaju u Evropi, koja nastoji da podijeli blok i izgradi moć u centralnoj i istočnoj Europi.

Veoma je važno za Njemačku da se čvrsto suprostavi kineskom ulaganju u domaće kompanije, što bi rezultiralo tehnološkim tranferima u kritičnim industrijama. Trebalo bi i da razmotri da li bi bilo mudro da Kina razvije 5G mrežu u Njemačkoj, jer bi to moglo da naruši njen tehnološki suverenitet.

Njemačka i članice EU moraju da složno zauzmu stav prema Kini, kako bi osigurale konkurentnost evropskih kompanija.

Ne postoji drugi put za Evropu osim naprijed. Populisti i autokrate nastoje da je podijele. Do sljedećih izbora u maju, Njemačka mora da razvije platformu koja će moći da odgovori ovim izazovima i pošalje poruku populističkim grupama, zaključuje "Politico".