Evropska unija i izbjeglice

Evropska komisija, izvršno tijelo Evropske unije, predložila je u srijedu zemljama članicama EU da međusobno usklade politiku prema prijemu izbjeglica iz trećih zemalja.

Komisija predlaže da Unija poveća broj azilanata iz kriznih žarišta i siromašnih zemalja.

Cilj ove inicijative je da se, sa jedne strane, poveća uticaj EU na međunarodnoj sceni, a da se sa druge strane obeshrabri priliv ilegalnih imigranata u zemlje Unije.

Koordinacija na mnogim poljima

U ogromnom broju oblasti, od lova i ribolova do poljoprivrede i industrije, zemlje EU ili donose zajedničke odluke ili koordiniraju mjere nacionalnih vlada.

To, međutim, ne važi za politiku prema izbjeglicama. U toj oblasti svaka zemlja članica odlučuje da li će nekoga primiti i dati mu azil ili neće.

U Evropskoj komisiji smatraju da je i na tom planu neophodna koordinacija, i da bi zahvaljujući tome Unija primala više izbjeglica nego do sada, kao i da bi one bile ravnomjernije raspoređene po zemljama članicama.

Prošle godine, naime, zemlje članice EU primile su manje od sedam posto od ukupnog broja izbjeglica u svetu; Sjedinjene Države su prihvatile deset puta više.

Švedska, Holandija i Britanija su tradicionalno zemlje koje primaju izbjeglice, ali u EU samo 10 od 27 zemalja članica imaju zvanične programe za prihvatanje azilanata.

U Evropskoj komisiji kažu da takva situacija šteti nastojanjima EU da igra veću ulogu na međunarodnoj sceni.

Zajednička odluka

Ideja EK je da zemlje članice EU svake godine zajedno odluče iz kojih kriznih žarišta ili siromašnih država ljudima treba dati prioritet ukoliko žele da traže izbjeglički status u Uniji.

U ovom trenutku, na primjer, kažu u Briselu, prioritet bi trebalo da imaju izbjeglice iz Iraka - procjenjuje se da se dva miliona njih nalazi u Siriji i Jordanu.

Nakon što se dogovore koga treba primiti, svaka zemlja EU bi odlučila koliko izbjeglica je spremna da primi.

U zavisnosti od broja izbjeglica koji prihvata, svaka zemlja Unije bi mogla da koristi dio novca iz posebnog zajedničkog fonda, koji bi u Briselu bio formiran za finansiranje prihvatanja azilanata.

Evropska komisija se nada da će time riješiti još jedan problem - da će uspjeti da se Evropska unija učini manje privlačnom za ilegalne useljenike.

Legalni kanali smanjuju ilegalno useljavanje?

Zamisao je da, ako postoje unaprijed jasno definirani legalni kanali kojima izbjeglice mogu da dođu u EU, onda će se smanjiti broj onih koji ilegalno pokušavaju da se dokopaju Evrope.

Hiljade ljudi pokušavaju to da urade na pretrpanim brodovima koji prelaze iz sjeverne Afrike preko Sredozemnog mora, i za to plaćaju kriminalnim grupama koje ih krijumčare.

Italija je među zemljama koje su izložene najvećem udaru tih ilegalnih useljenika; njeno ostrvo Lampedusa, u Mediteranu, sinonim je za taj problem.

Ali da li u Italiji vjeruju da bi prijedlog Evropske komisije obeshrabrio krijumčare?

Peter Schatzer, šef kancelarije Međunarodne organizacije za migracije u Rimu, kaže da bi dobro osmišljen i sproveden zajednički program za izbjeglice na nivou EU donio rezultate.

Mješavina izbjeglica i ekonomskih migranata

Ali zar glavni problem nisu oni koji ilegalno dolaze zbog ekonomskih razloga, a ne oni koji beže iz kriznih područja?

Schatzer za BBC kaže da na svakom brodu koji stiže na Lampedusu postoji mješavina izbjeglica, žrtava krijumčarenja ljudi i ekonomskih migranata:

"Evropska unija treba da ima jasno definiranu politiku za svaku od tih kategorija. Jasno je da Evropska unija ne može da prihvati sve nezaposlene sa juga, ali je također jasno da EU mora da uradi više kako bi pružila pomoć i zaštitu onima koji su ugroženi i beže od nasilja i ratova."

Koliko će prijedlog Evropske komisije biti prihvatljiv za zemlje Unije, ostaje da se vidi.

O toj ideji će se u narednim mjesecima izjasniti i zemlje članice EU, ali i Evropski parlament.

BBC Serbian/radiosarajevo.ba