Dok je Njemačka gorjela, Hitler naredio da se Sarajevo brani po svaku cijenu

Sutradan, 6. aprila, Sarajevo je i konačno oslobođeno nakon dugih i teških borbi u Sarajevskoj operaciji koja je trajala skoro mjesec dana.

Nakon pada Mostara 14. i Travnika 19. februara, Sarajevo je postalo istureni njemački položaj.

Početkom 1945. godine, kada su se sve snage Grupe armija E povukle iz zapadne Srbije i Crne Gore, a naročito poslije pada Mostara, Sarajevo je za Nijemce izgubilo važnost, te je komandant Jugoistoka predlagao Vrhovnoj komandi oružanih snaga da se ovo područje napusti.

Međutim, Hitler je odbacio ove prijedloge i naredio da se Sarajevo brani po svaku cijenu.

Sa jugoslovenske strane, napad na Sarajevo uklopio se u veliku ofanzivu za konačno oslobođenje Jugoslavije, zajedno sa napadom Četvrte armije između Primorja i Bihaća na lijevom, te probojem Sremskog i Dravskog fronta na desnom krilu.

Sarajevo je branila grupacija od tri njemačke pješadijske divizije (181, 369. i 7. SS) i jedne tvrđavske brigade (964), tri divizije NDH, veći broj samostalnih jedinica za obezbjeđenje, artiljerijskih jedinica i tenkova, te formacije četnika, oružnika i milicije, što je prema procjeni jugoslovenske komande iznosilo ukupno više od 38.000 vojnika.

Paralelno sa teškim borbama kod Sarajeva, Nijemci su vršili napade na drugim frontovima, a negdje su Jugoslovensku armiju napadali i četnici.

Iako su Saveznici napredovali po Njemačkoj, obruč se stezao, a Berlin je bio bombardovan, Nijemci nisu pokazivali namjeru da napuste Sarajevo.

U Njemačkoj su se vodile ulične borbe po gradovima, ali oni su i dalje dovodili pojačanja u Sarajevo.

Tek početkom aprila Nijemci se pod pritiskom Jugoslovenske armije povlače iz Sarajeva.

"Borbe kod Kenigsberga. Borbe sa Rusima južno od Beča; 950 američkih bombardera napadalo Hale, Lajpcig, Gera i tako dalje.
Balkan: u ranim jutarnjim časovima naše poslednje jedinice napustile Sarajevo. Borbe oko Tuzle. Otočac je izgubljen."
– Ratni dnevnik Vrhovne komande Wehrmachta od 7. aprila 1945.

Borci 16. muslimanske brigade bili su prvi partizani koji su zakoračili u Sarajevo, spustivši se preko Vratnika i Kovača na Baščaršiju. Kroz Višegradsku kapiju jedinice brigade su prošle oko 17.30 sati, 5. aprila 1945. godine. Likvidiraju njemački otpor u Vijećnici, istaknuvši na njoj novu jugoslavensku zastavu, što je simbolično označilo oslobođenje Sarajeva od fašizma.

Jedinice Jugoslovenske armije (JA) imale su u ovoj operaciji 637 poginulih, 2.020 ranjenih i 27 nestalih boraca. Gubici njemačkih i satelitskih snaga procijenjeni su u izvještajima jedinica JA na oko 7.500 poginulih, ali izvještaji o gubicima suprotne strane u pravilu su pretjerani. Zarobljeno je oko 6.000 osovinskih vojnika, i uništeno je 30 topova, 10 tenkova, 45 kamiona, jedan oklopni voz, i veća količina druge ratne opreme.