Praizvedena opera 'Alma' Jasmina Osmanagića

Značajan događaj za cjelokupnu historiju muzičke umjetnosti u BiH zbio se u petak 9. novembra u dvorani Narodnog pozorišta u Sarajevu. Premijerno je izvedeno je novo operno djelo - opera Alma čiju muziku i libreto potpisuje bh. kompozitor mlađe generacije Jasmin Osmanagić.

Uz veoma kvalitetan Hor Opere Narodnog pozorišta, vrsne soliste Aidu Čorbadžić i Denisa Isakovića, odnosno Melisu Hajrulahović i Marka Kalajanovića u alternaciji, te Ivana i Leonarda Šarića, u operi nastupa i ansambl baleta, kao i orkestar Sarajevske filharmonije. Dirigent je Dario Vučić, dok režiju potpisuje Ferid Karajica.

BH muzička scena baš i ne obiluje brojnim skladateljskim imenima, zato je povratak Jasmina Osmanagića na domaću scenu dobrodošao. S obzirom da je riječ i nekadašnjem studentu jednog od najpoznatijih kompozitora naše zemlje, Josipa Magdića, ne iznenađuje da je zvuk opere protkan savremenim muzičkim rukopisom u najboljem maniru dobre škole koju je Osmanagić završio. Primijetno je to u vještom premošćavanju citiranih tradicionalnih motiva, skoro pa zavodljivih u svojoj prepoznatljivosti sa njihovom modernom muzičkom razradom koja se bazira na razbijanju tonalne strukture i poigravanju sa ritmovima. Osmanagić vješto spaja dvije suprotnosti, polazeći od tonalnosti sevdalinke, do atonalnosti svog finalnog kompozitorskog produkta. Pritom se oslanja na svoj neosporan smisao za orkestraciju, često i svjesno ulazeći u domen groteske, uz potencirane ritmove, dominaciju udaraljki i pozauna.

Sa operom Alma dobili smo i jednu od najljepših arija u historiji bh. muzike - sopransku ariju 'Ti si...' koju je solistkinja Aida Čorbadžić na premijeri izvela upečatljivo i toplo. 

Hrabar potez Narodnog pozorišta

Kreacija Alme prepuštena je veoma dobroj ekipi, što daje potencijal za ostanak na repertoaru Narodnog pozorišta u Sarajevu i moguća festivalska gostivanja 

SVE BH. OPERE:
Opera Alma peta odnosno sedma u povijesti bh. muzičke umjetnosti. Prva je bila Jazavac pred sudom Vlade Miloševića, potom slijedi djelo Asima Horozića - Hasanaginica na libreto Nijaza Alispahića, savremena opera Srebreničanke na muziku Ivana Čavlovića i libreto Gojka Bijeljca, te banjalučka opera Safikada Muharema Insanića, na poemu Slavka Pogoreleca. Postoje i dvije opere za djecu - Aska i Vuk, Asima Horozića i Ježeva Kućica Zlatana Vaude.   

Minimalističku scenografiju potpisuje Osman Arslanagić, a njegovo rješenje temelji se na dva kružna elementa - okrugloj pozornici koja predstavlja stilizaciju kazandžijski urađene tacne, te vertikalnom krugu iste veličine unutar kojeg su projicirani stari crno-bijeli filmovi i fotografije. Ovako ogoljena glavna scena imala je i svoj kontrapunkt u niši uređenoj poput kazandžijske radnje.

Kostimi Vanje Popović prate prvu polovicu desetljeća dvadesetog stoljeća, a višestrukost odijevnih stilova naglašava proticanje dekada, ali i multikulturalnost Sarajeva - konteksta u kojem se dešava radnja opere.

Režija Ferida Karajice je posebna, u skladu sa modernošću muzičkog djela, a odlikuje se lišenošću suvišnih detalja, vještom stilizacijom tradicije uz izbjegavanje svakog dekora i ulaženjem u domen vizualnog teatra. U njegovoj režiji od velike su važnosti scenski pokret, svjetlo, sjena, oblik, kontrast boja... no pritom je zadržana veza sa kontekstom u kojem se opera dešava - sa Sarajevom između dva svjetska rata.

Zanimljivo je redateljsko tretiranje hora - uprkos čestom pojavljivanju u partituri, hor najčešće pjeva iza scene. No to ne znači da članove hora ne vidimo - naprotiv, oni imaju važne scenske uloge kao nijemi svjedoci proticanja vremena. Taj je redateljski pristup članovima hora zadao poprilične teškoće, s obzirom da su u pjevanim partovima komunikaciju  sa dirigentom Dariom Vučićem morali ostvariti putem monitora, no u konačnici je rezultirao zanimljivom scenskom radnjom. Cilj opravdava sredstva.

Na kraju, pohvalimo hrabar potez rukovodstva Narodnog pozorišta u Sarajevu, napose direktora Darija Vučića i direktoricu opere Amilu Bakšić, da pristupe produkciji jednog modernog djela i tako naprave repertoarski iskorak.