Uočena prva molekula iz Velikog praska

Kada je prije 13,8 milijardi godina svemir nastao iz Velikog praska, posljedične hemijske reakcije, stvorile su prve molekule koje su bile presudne u oblikovanju svega što nam je poznato, ali u modernoj historiji dugo nisu mogli to detektirati, piše magazin "Nature". 

Iako se HeH+, odnosno helijev hidridni jon, već godinama smatra da je on ta prva tajanstvena molekua, naučnici nikako nisu mogli pronaći dokaze o njegovom postojanju do sada, prenosi CNN.

Nakon Velikog praska spojili su se atomi i protoni helija i nastala je molekula HeH+.

Kasnije se raspalo na molekule vodika i atome helija, najzastupljenije elemente u svemiru. 

Naučnici su već 1925. stvorili helijev hidridni jon u laboratoriju, u kontroliranim uvjetima, što je podstaklo naučnu zajednicu na decenijama dugu potragu za tim molekulom u svojoj prirodnoj okolini, odnosno u svemiru.

"Hemija svemira započela je s HeH+. Već dugo astronomi raspravljaju o razlozima zašto tu molekulu nismo mogli uočiti u međuzvjezdanom prostoru" rekao je astronom Rolf Gisten s Instituta Makd Plank.

Prema astrohemijskom modelu iz kasnih 70-ih, takvih molekula bi još trebalo biti u haotičnim planetarnim maglicama koje su izbacile umiruće zvijezde tokom posljednje faze svog života, prije nego što su eksplodirale u supernovi.

HeH+ nastaje kada zračenje zvijezde, dosegnuvši temperature više od 100.000 stepeni, ionizira maglicu.

Međutim, otkriti i uočiti takve molekule nije bio lak posao za naučnike.

Zbog Zemljine atmosfere koja im je otežavala detekciju nisu mogli koristiti teleskope na Zemlji.

Naučnici su se odlučili za teleskop SOFIA (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy), koji može letjeti iznad donjeg sloja atmosfere.

Na veliku radost astronoma, spektrometar visoke rezolucije naziva GREAT, koji se nalazi na SOFIA-i, detektirao je dugo traženu molekulu u planetarnoj maglici NGC 7027.

"Otkriće molekule HeH+ dramatična je i prekrasna demonstracija sklonosti prirode da formira molekule ", rekao je astrofizičar David Nufeld David sa Univerziteta "Jones Hopkins".