Riješena misterija stara 500 godina: Slavni crtež Da Vincija skriva čudesni matematički kod?

Jedan stomatolog iz Londona možda je konačno riješio višestoljetnu matematičku zagonetku skrivenu u jednoj od najslavnijih anatomskih ilustracija u historiji – Vitruvijevom čovjeku Leonarda da Vincija. Njegovo otkriće sugerira da ovaj slavni crtež slika prestavlja čudesno dizajnerski kod (zlatni rez, op.pr.) koji se često pojavljuje u prirodi.

Radi se o čuvenom crtežu golog muškarca u dvije preklopljene poze, s raširenim rukama i nogama unutar kruga i kvadrata. Da vinci ga je nacrtao oko 1490. godine, inspirisan djelima rimskog arhitekte Marka Vitruvija, koji je tvrdio da ljudsko tijelo ima savršene proporcije – baš poput dobro projektovanog hrama.

Vitruvije je predložio da se ljudska figura može savršeno uklopiti u krug i kvadrat, ali nikada nije ponudio matematički okvir za tu tvrdnju. Da Vinci je pronašao rješenje – ali nije ostavio objašnjenje kako je tačno to postigao.

Više od 500 godina nakon toga, ta "tajna proporcija" ostala je misterija koja je inspirisala brojne teorije, uključujući i onu o Zlatnom rezu (1,618...), ali nijedna do sada nije u potpunosti odgovarala proporcijama sa crteža.

Rješenje dolazi iz stomatologije?

Upravo tu nastupa Rory Mac Sweeney, stomatolog iz Londona, čije je novo istraživanje objavljeno u Journal of Mathematics and the Arts. On je u Vitruvijevom čovjeku prepoznao skriveni geometrijski oblik – jednakostranični trougao smješten između nogu figure, koji se pominje i u Da Vincijevim bilješkama.

Analizom je ustanovljeno da taj trougao odgovara tzv. Bonwillovom trouglu – imaginarnom obliku u stomatološkoj anatomiji, koji definiše optimalni položaj ljudske vilice.

Korištenje tog trougla dovelo je do omjera od 1,64 do 1,65 između stranice kvadrata i poluprečnika kruga. To je izuzetno blizu posebnog broja 1,633 – zlatnog reza, koji se često javlja u prirodi kao optimalna proporcija za efikasne strukture.

Leonardov osjećaj za prirodni red

Mac Sweeney tvrdi da to nikako nije slučajnost – Da Vinci je, po njemu, imao duboko razumijevanje savršenog dizajna ljudskog tijela, stoljećima prije nego što je moderna nauka to mogla objasniti.

U članku se dodatno objašnjava kako je Leonardova konstrukcija povezana s principom heksagonalnog pakovanja sfera – geometrijskom strukturom koja demonstrira optimalnu prostornu organizaciju u tri dimenzije. Upravo taj odnos (c/a = √(8/3) ≈ 1,633) ogleda se i u proporcijama dobijenim pomoću jednakostraničnog trougla.

Osim što donosi potencijalno rješenje stare zagonetke, Mac Sweeneyjevo otkriće otvara vrata novim pristupima u stomatološkoj anatomiji, dizajnu protetike i kraniofacijalnoj hirurgiji. Uz to, moglo bi inspirisati dodatna istraživanja renesansne umjetnosti u potrazi za skrivenim naučnim znanjima koja stoljećima čekaju da budu otkrivena.