Iran: Na TV-u se ne smiju prikazati ženske uši ili žena kako jede krastavac

Cenzori zaduženi za emitere koje kontroliše iranska država rutinski donose pravila kako bi spriječili publiku da vide bilo šta što bi moglo da se smatra neislamskim, uvrjedljivim ili politički osjetljivim, piše Radio Slobodna Evropa.

Žene i oblik ženskog tijela, uključujući i uši, jedna su od najčešćih meta, kažu glumci i glumice koji su pokrenuli akciju na društvenim mrežama i na taj način odgovorili na nedavni pritisak poznatog pisca i scenariste kako bi naglasili cenzuru na državnoj televiziji.

Amir Mahdi Juleh je početkom prošle sedmice pokrenuo borbu protiv cenzure pod heštegom #Me_and_thecensor (Ja i cenzori) da bi podstakao svoje vršnjake da objavljuju detalje o svojim susretima s naizgled teškim cenzorima.

Juleh se u jednom postu sjetio da su tokom snimanja popularne komedije i TV sapunice Barareh Nights cenzori prigovarali da je "volumen uha" jedne od glumica bio vidljiv pod maramom.

"Nikada nismo shvatili koji su iritantni element otkrili u uhu glavne glumice pod njenim šalom ili o čemu oni zapravo razmišljaju kada pomisle na uši," napisao je Juleh 27. avgusta na njegovom Instagram profilu, koji prati skoro dva miliona ljudi. Juleh je rekao da ima toliko "gorkih i smiješnih" sjećanja na dugogodišnje bavljenje cenzurom pa je smatrao da je šteta da to ne podijeli sa svojim obožavaocima.

Kao odgovor na to, nagrađivana glumica Mitra Hadžar podijelila je video koji pokazuje način na koji ona i druge žene u biznisu koriste providnu ljepljivu traku koja im marame drži pričvršćene uz glavu.

"Evo kako lijepe naše uši, tako da se, ne daj Bože, ne bi vidjele," kaže Hadžar na video snimku, koji je podijeljen mnogo puta na društvenim mrežama.

Strogi kodeks za oblačenje koji je nametnuo klerikalni autokratski režim nakon islamske revolucije u Iranu 1979. godine zahtijeva od žena da pokrivaju svoju kosu i tijelo u javnosti. Oni koji ne prate takozvano pravilo hidžaba suočavaju se s upozorenjima, uznemiravanjima, kaznama, pa čak i zatvorom. Stranci se ohrabruju da urade isto, pa čak i da se obavežu da će se toga pridržavati na određenim zvaničnim događajima.

Neke žene pomjeraju granice koristeći šminku ili tako što nose šarene marame, kratke ili oblikovane kapute, ili uske pantalone, a Iranci su povremeno rizikovali zvaničnu reakciju organizacijom javnih kampanja protiv kodeksa oblačenja.

Prošle godine desetine žena suprotstavile su se vlasti tako što su u javnosti skinule marame s glave u znak protesta zbog pravila hidžaba, što je rezultiralo zatvorskim kaznama u nekolicini slučajeva.

Žene koje se pojavljuju na državnoj televiziji, koju kao i mnoge iranske institucije kontrolišu vjerski konzervativci, moraju pratiti strogi kodeks oblačenja koji im takođe zabranjuju da nose šminku ili pokazuju vrat. Takođe moraju da poštuju ograničenja o tome kako se ponašaju.

Juleh je rekao da se od žena traži da nose "široke pantalone" ispod svojih kaputa i dugih haljina - bez obzira na vremenske prilike – kako bi pokrile oblik nogu.

Takođe je rekao da glumicama koje se pojavljuju u sapunicama nije dozvoljeno da "viču, zvižde, smiju se glasno ili zbijaju određene šale". "U nedavnoj emisiji, uvedena je nova direktiva koja ženama zabranjuje da jedu krastavce u jednoj sceni," rekao je Juleh.

Izgleda da upozorenje cenzora potiče iz zabrinutosti zbog nepristojnih paralela koje bi gledaoci mogli da izvuku iz takvih scena - mnogi Iranci jedu krastavce neizrezane - ali glumac to nije objasnio. Drugi koji su se priključili akciji potvrdili su osjetljivost cenzora na vidljivost ženskih ušiju.

Glumica Parasto Salehi tvrdila je da je morala da pribjegne operaciji ušiju, koje je opisala kao nešto što je teško sakriti pod maramom.

"Pokrivajući te uši pod maramom, tako da one ne podstiču javnost na razmišljanje tokom snimanja emisije 'Pod gradskim nebom' bila je prilično avantura," napisala je Salehi koja ima više od milion pratilaca na Instagramu.

Ona je dodala da i dalje imala pitanja o pravilima cenzora o tome šta žene mogu i ne mogu da učine na državnoj televiziji.

"Nisam nikada razumjela odgovore na dva pitanja:zašto žene ne treba snimati dok se penju na stepenice, a drugo, zašto je žena naslonjena na zid dok igra ulogu koja se smatra erotičnom?" rekla je, dodavši: "I mnoga druga pitanja za koja me je sramota da ih postavim."

Iranci često kritikuju državnu televiziju zbog cenzure, uključujući manipulisanje američkim i zapadnim filmovima i uklanjanje osjetljivih scena kao što su žene koje su preblizu muškarcima ili alkoholu, koji je zabranjen u Iranu.

Ranije ove godine, iranski TV cenzurisao je logo italijanskog fudbalskog kluba A.S. Roma zamagljujući dojke Kapitolinske vučice, mitske životinje koja je prikazana kako je doje Romul i Rem, a mitološki je simbol osnivanja italijanske prijestonice.