Prije 45 godina: Šta je uzrok nesreće koju je preživjela V. Vulović

Avion McDonnell Douglas DC-9 kompanije JAT (Jugoslavenski Aerotransport) eksplodirao je u zraku 26. januara 1972. godine. Avion, koji je bio na liniji Stockholm - Kopenhagen - Zagreb - Beograd, pao je s visine 10.050 metara u blizini sela Srbská Kamenice u tadašnjoj Čehoslovačkoj.

Od 28 osoba - 23 putnika i pet članova posade - svi su poginuli osim stjuardese Vesne Vulović.

Vlasti obje države provele su zajedničku istragu u kojoj je utvrđeno da je za rušenje aviona kriva postavljena bomba, navodno u režiji ekstremne hrvatske emigracije.

No, 2008. godine njemački novinar Peter Hornung-Andersen objavio je ono što se decenijama "šuškalo". Prema njemu, avion nije pao s visine od deset hiljada nego samo nekoliko stotina metara.

Ono važnije: Uzrok nesreće nije bila podmetnuta bomba nego ispaljen projektil čehoslovačke protuzračne odbrane!

Navodno je tog dana dio zračnog prostora iznad Čehoslovačke bio zatvoren za letenje zbog vojne vježbe zemalja Varšavskog pakta. Posada je pomjerila vrijeme polijetanja i planirala dolet na tačku pred samo otvaranje tog zračnog puta.

Jak leđni vjetar povećao je brzinu aviona u odnosu na zemlju pa je JAT-ov DC-9 ušao u zabranjenu zonu nekoliko minuta ranije. Pošto nije postojala koordinacija između vojske i kontrole leta, došlo je do fatalne greške. Vojska Varšavskog pakta je ovaj akt smatrala provokacijom i avion je oboren.

Teorijom o podmetnutoj bombi sačuvani su dobri odnosi između bivše Jugoslavije i zemalja Varšavskog pakta, a dodatni razlog bila je jednostavnija naplata osiguranja od Lloyda. Česi su odbacili ovu teoriju.