Ovo je konačan tekst prijedloga rezolucije o genocidu u Srebrenici o kojoj se danas glasa u UN-u

Predlagači nacrta rezolucije o genocidu u Srebrenici početkom sedmice utvrdili su konačnu verziju tog dokumenta o kojem će raspravljati Generalna skupština Ujedinjenih nacija u četvrtak, 23. maja.

Inicijatori predloženog teksta su bile Njemačka i Ruanda, dok je amandmane na nacrt podnijela Vlada Crne Gore.

Do jutros, 22. maja, 38 država su sponzori Rezolucije o genocidu u Srebrenici.

Konačan nacrt rezolucije, u koju je portal Radiosarajevo.ba zahvaljujući Zlatku Lagumdžiji, ambasadoru Bosne i Hercegovine pri UN-u imao uvid, predviđa da 11. juli bude proglašen Međunarodnim danom sjećanja na genocid u Srebrenici, koji bi se obilježavao svake godine.

U nacrtu rezolucije, bez rezerve se osuđuju akcije koje veličaju osuđene za ratne zločine, zločine protiv čovečnosti i genocid, uključujući i one odgovorne za genocid u Srebrenici.

Također, naglašava se važnost završetka procesa pronalaženja i identifikacije preostalih žrtava genocida u Srebrenici i njihovu dostojanstvenu sahranu i poziva na nastavak krivičnog gonjenja počinilaca genocida u Srebrenici.

Pozivaju se sve države da se u potpunosti pridržavaju svojih obaveza prema Konvenciji o prevenciji i kažnjavanju zločina genocida, međunarodnom običajnom pravu o sprečavanju i kažnjavanju genocida uz poštovanje odluka Međunarodnog suda pravde.

Od generalnog sekretara Ujedinjenih nacija zahtijeva se da uspostavi program informisanja pod nazivom "Genocid u Srebrenici i Ujedinjene nacije", kako bi počela priprema za 30. godišnjicu obilježavanja 2025. i dalje traži od generalnog sekretara da uputi rezoluciju svim državama članicama, organizacijama sistema Ujedinjenih nacija i organizacijama civilnog društva, navodi se u nacrtu rezolucije.

U preambuli teksta navodi se da je „krivična odgovornost prema međunarodnom pravu za zločin genocida individualizovana i da se ne može pripisati nijednoj etničkoj, vjerskoj ili drugoj grupi ili zajednici u cjelini”.

Kako je precizirano za usvajanje nacrta rezolucije potrebna je prosta većina članica Generalne skupštine – što uobičajeno iznosi 97 država od 193, koliko ih ukupno ima.

Mogućnost usvajanja rezolucije kojom bi članice Ujedinjenih nacija potvrdile da je jula 1995. u području Srebrenice počinjen genocid nad Bošnjacima, uzbunila je dio balkanske javnosti, i podstakla žustro negodovanje zvaničnika Srbije i bh. entiteta Republike Srpske.

Zvanični Beograd, uprkos postojanju više presuda međunarodnih sudova kojima je potvrđeno da je u Srebrenici 1995. počinjen genocid nad Bošnjacima to ne priznaje i karakteriše događaj kao zločin masovnih razmjera.

Također, prijedlog rezolucije naišao je i na oštro protivljenje Rusije - države sa kojom Srbija i Republika Srpska održavaju bliske političko-ekonomsko-vojne veze. Nastojanje da se o nacrtu rezolucije raspravlja i glasa, stručnjaci vide kao simboličan potez, bez ikakvih negativnih posljedica - pogotovo što je utemeljena u odavno potvrđenim činjenicama vezanim za događaje iz jula 1995.

Podsjetimo, Međunarodni sud pravde u Hagu, presudom iz 2007. donijetom po tužbi Bosne i Hercegovine protiv Savezne Republike Jugoslavije (SRJ), utvrdio je odgovornost Srbije, koja - prema mišljenju suda - nije spriječila i kaznila zločin genocida u Srebrenici jula 1995, dok su istom presudom direktnim izvršiocima genocida označeni vojska i policija Republike Srpske.

Tom presudom masovna ubistva više od 8.000 građana bošnjačke nacionalnosti u Bosni i Hercegovini definisana su kao genocid i utvrđeno da tadašnje vlasti u Beogradu nisu počinile, učestvovale, niti podsticale izvršenje genocida tokom rata u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. godine.