Andrej Đerković: Sarkozijevim stazama revolucije

Piše: Andrej Ðerković za radiosarajevo.ba
 
Još na početku svog predsjedničkog mandata, 2007.godine, Nicolas Sarkozy je u svom repertoaru “reformi” francuskog društva, imao ideju kreiranja muzejske institucije koja bi se isključivo bavila istorijom Francuske. Kao jedan od mnogobrojnih primjera dokazivanja svog francuskog identiteta, ovaj sin mađarskog imigranta, 13.januara 2009.godine u jednom govoru u gradiću Nîmes, obraćajući se kulturnim djelatnicima, zvanično je objavio rađanje jedne ovakve institucije “poradi jačanja identiteta, identiteta kulture”.

Također je precizirao da će “Maison de l'histoire de France”, kako bi se trebala zvati ova visoka institucija, “simbolično” početi sa radom sa nadolazećim proljećem, otvaranjem za javnost đardina Nacionalne arhive (koji su trenutno zatvoreni), te “prvom velikom izložbom” do kraja ove godine, za koju je zadužio aktualnog ministra kulture i komunikacija, Frédérica Mitterranda, inače nećaka nama nažalost u ružnom sjećanju, bivšeg francuskog predsjednika Francoisa Mitteranda.

Kad smo već kod bivših predsjednika, ideja o uspostavljanju ovakve institucije, definitivno nije toliko o “identitetu kulture”, koliko o tome da Sarkozy želi da ostavi fizički trag kojim bi obilježio svoje predsjednikovanje, što je samo slijed svojih prethodnika: Georges Pompidou je ostavio slavni “Beaubourg” (koji je projektovao nama dragi prijatelj Sarajeva, Renzo Piano), iza Valéry Giscarda ostao je “Musée d'Orsay”, Mitterandu je pripisan (iako je projekat započet mnogo prije njegovog mandata) renovirani “Grand Louvre”, dok je Jacques Chirac za svog mandata, uspostavio pravu revoluciju sa osnivanjem paviljona “Musée des Arts Premiers du Quai Branly”.

Po Frédéricu Mitterandu, “ovaj projekat ima za cilj da preokrene jednu paradoksalnu situaciju, pri kojoj je Francuska, zemlja sa bogatom istorijom i tradicijom od velike vrijednosti, jedina europska zemlja koja nema neko određeno mjesto u kojemu bi bile predstavljene velike etape svoje vlastite istorije”.

“Maison de l'histoire de France” bi trebala pokrivati mrežu od devet nacionalnih muzeja koji svojim postavkama i koncepcijom pokrivaju različite istorijske periode. Radi se o Musée de la Préhistoire des Eyzies de Tayac, Musée d'archéologie de Saint-Germain-en-Laye, Musée du Moyen-Age de Cluny, Musée de la Renaissance d'Ecouen, Château de Pau, Château de Fontainebleau, Malmaison, Musée de Compiègne i Musée des plans reliefs aux Invalides.
Institucija bi imala zadatak da predstavi francusku istoriju kroz jedan obrazovno-pedagoški način, kroz koji bi u isto vrijeme, bila i prostor za (u Francuskoj vječnu) debatu o nacionalnom identitetu, te bi na kraju, po Sarkoziju bila na usluzi i davala odgovore na “istraživanja istoričara”.  No sa druge strane, ono što bi naprotiv trebao biti glavni cilj iste, jeste da bi ona jednim profesionalnim i savjesnim akademskim pristupom i analizom istorijskih događaja, trebala uspostaviti razvoj kritičkog mišljenja francuskog društva prema samome sebi.



U traženju pariške lokacije za Sarkozijevu “ostavštinu”, urađena su ni manje ni više tri ekspertna izvještaja, te je na kraju izabrana lokacija palače Nacionalnog Arhiva (Archives nationales), u ulici Francs-Bourgeois, kako zbog svog pozicionog karaktera na gradskoj mapi i pristupačnosti, tako i zbog činjenice da su većina objekata na ovoj lokaciji bili slobodni i izravno dostupni. Troškovi realizacije ovog faraonskog projekta Sarkozija koji će pokrivati otprilike 10.000 m2, bi trebali ići i do 80 milijuna eura, sa naznakom da su neke od zgrada koje će biti u sklopu muzejskog kompleksa, svakako bile predodređene za restauraciju.
Upotrebu naziva “Maison” (Dom) umjesto muzejskog nazivlja, Jean-Pierre Rioux, istoričar i specijalist za XX vijek, objašnjava simboličnim sugerisanjem “jedne istorije otvorene prema svijetu, u kojoj se svi naši suvremenici mogu naći”.
Iako je ministar Mitterand u svom opisu projekta, naglasio da je “istorija sustavni dio našeg nacionalnog identiteta”, ostaje mnogo škakljivih i veoma ozbiljnih pitanja… Kako je tokom najave o otvaranju u Nîmesu, Sarkozy istakao da razlog uspostavljanja ove institucije jeste činjenica “da nije postojalo nijedno stručno tijelo koje bi ispitivalo francusku istoriju u svojoj cijelosti”, ostaje pitanje, koje će mjesto i u kojem kontekstu, u toj istoj istoriji i osjećaju nacionalnog identiteta, naći mračne stranice kao što su “kolonijalna Francuska”, kvinsliška Vlada iz Vichyja, “la Rafle”, Alžirski rat... Srebrenica?

Pošto se svečano otvaranje “Maison de l'histoire de France” koje je predviđeno za 2015.godinu, poklapa sa dvadesetogodišnjicom pada Srebrenice, u toj istoriji “otvorenoj prema svijetu”, te u stalnom postavu ove institucije, bi se po nekim moralnim načelima, zajedno sa gore navedenim mračnim stranama njihove istorije, trebali (pro)naći i visoki francuski oficiri Ujedinjenih naroda Phillippe Morillon i Bernard Janvier, koji su svojim sramotnim odlukama doveli do jedne od najvećih tragedija na tlu Europe poslije Drugog Svjetskog rata. Da li će se moralna ljestvica u Francuza do tada (ako već do sada nije) popeti na višu razinu, ostaje nam (pa i njima samima) da vidimo...