Turistička razglednica: Brčko, grad splavara i derbendžija (FOTO)

Brčko se kao naselje počelo razvijati kod stare skele na ušću Brke u Savu. Prvi put se pod današnjim imenom spominje u 16. vijeku, u osmanskim dokumentima, iako je sasvim sigurno da je naselje na tom mjestu postojalo i ranije, u srednjem vijeku.

FOTO: Kako je Brčko postalo Distrikt?

O Brčkom se piše kao o naselju čiji su stanovnici mostari, splavari i derbendžije, tj. lokalni stanovnici zaduženi za čuvanje putne komunikacije na nesigurnim mjestima - klancima (tur. Derebent - klanac).

Značajnije se razvija nakon 1548. godine kada je izgrađen put od Tuzle do Brčkog. Tada je Brčko bilo u sastavu Tuzlanskog kadiluka (sreza). Razvitak Brčkog u razdoblju između 1620. i 1716. godine bio je intenziviran. 

Godine 1716. austrijska vojska je do temelja srušila Brčansku palanku - drveno utvrđenje koje je branilo prolaz uz rijeku Brku. U tom rušenju su nestale i sve značajnije građevine izgrađene do tog vremena.

Stara gradska jezgra uz obale Save i Brke od tridesetih godina 19. stoljeća bilježi nagli razvoj, zahvaljujući prije svega izvozu suhe i sirove šljive. Od osnivanja Dunavskog parobrodarskog društva 1830. godine, koje je u Brčkom imalo svoju Agenciju i Luku na rijeci Savi, Brčko postaje trgovačko središte. U tom periodu iz Brčkog se izvozilo 25-30.000 tona suhe šljive u Austriju, Njemačku, Englesku i SAD.

U Brčkom je 1869. godine uveden telegraf, a 2. aprila 1870. proradila je i pošta. U drugoj polovini 19-og stoljeća izgrađeni su Grand Hotel “Posavina” i gradska Vijećnica. Ovi objekti su simbol grada. Hotel “Posavina” je prvi hotel u Brčkom.

Sagrađen je 1891. godine u austro-ugarskom stilu. Značajno je spomenuti i 1883. godinu kada je u Brčkom otvorena Trgovačka škola, prva srednja obrazovna ustanova u bosanskoj Posavini, dok je štamparija u gradu puštena u rad 1900. godine. Vijećnica je izgrađena 1892. godine u pseudo-mavarskom stilu, sa puno ukrasa na zidovima.

U fotogaleriji pogledajte stare slike Brčkog.

Kroz Brčko protiče Brka, rječica visokih obala, a među vodenim tokovima na ovom području su i rječice Tinja, Lomnica Zovički potok, Lukavac i još nekoliko manjih vodotokova koji nabujaju tokom proljeća. Područje ima umjereno kontinentalnu klimu i veoma je pogodno za uzgoj voćarskih kultura.

Svake godine na rijeci Savi organizuje se kajak-kanu takmičenje pod nazivom „Savska regata“ u okviru kulturno-sportske manifestacije „Savski cvijet“. 

Znamenitosti koje trebate posjetiti kada se nađete u Brčkom: 

Atik – Savska džamija

Još 1600. godine za potrebe građana i nefera – vojnika brčanske utvrde, podignuta je mala drvena džamija. Naziv Atik, govori da je riječ o najstarijoj džamiji na ovoj regiji, a to su potvrđivali i njeni metar debeli zidovi, te munara sa dvije ukrasne šerefe, izgrađene od sitne cigle i ukrašene spektrom boja. Nažalost, ova džamija je srušena u ratu 1992. godine. Džamija je ponovo izgrađena 2007. godine i proglašena nacionalnim spomenikom BiH.

Staro gradsko jezgro

Od stare arhitekture ostalo je veoma malo. Osim Vijećnice i Hotela „Posavina“ tu je zgrada gdje se nalazila knjižara „Veselin Masleša“, zatim zgrade sa jedne strane Trga mladih i u ulici pored zgrade Vlade Brčko distrikta. 

Begova kula

Kula u Bijeloj je građena od 1795. do 1812. godine od kamena sa razrušenog franjevačkog samostana u Gornjoj Skakavi. Kula je masivna građevina četvrtaste osnove i ima sedam katova. Zna se da je kula bila u vlasništvu begova Gradaščevića. Proglašena je nacionalnim spomenikom BiH.

Krsmanovića kuća

Porodica Krsmanović je izgradila 1865. godine veliku i lijepu kuću zvanu Dvorana. Dolaskom Austro – Ugarske u ovoj kući je od 1878. pa do 1918. godine bio Konzulat Turske, zatim đački konvikt pa ženska stručna škola. 

Kuća Kučukalića

Kuća Alijage Kučukalića nalazi se u starom gradskom dijelu Kolobara, u blizini Bijele džamije. Kuća Kučukalića je 2003. godine proglašena nacionalnim spomenikom BiH i već je započeta njena restauracija.

Islahijet

U januaru 1907. godine osnovano je kulturno – potporno udruženje pod nazivom „Islahijet“, što bi u prijevodu značilo usavršavanje i napredak. Zgrada je proglašena nacionalnim spomenikom BiH.

Hotel Posavina

Hotel Posavina je izgrađen 1891. godine a izgradio ga je vlastitim sredstvima Alijaga Kučukalić, poznati brčanski trgovac. Uz Vijećnicu, danas je to jedan od simbola grada.

Vijećnica

U Brčkom je 1892. godine izgrađena Gradska vijećnica prema idejnom projektu arhitekta Aleksandra Viteka i izvođačkom projektu arhitekta Ćirila Ivekovića. U prvo vrijeme u Vijećnici je bila općina, zatim pošta, telegraf,  Savska kapetanija, te Gradska knjižnica. Sada se u Vijećnici nalazi galerija. 2004. godine je proglašena nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.