Ferid Džanić, u Francuskoj ponos, u BiH ga se stide

Francuzi do danas slave 17. septembar 1943. godine kada su zahvaljujući pobuni 13. pionirskog bataljona 13. SS-divizije osam sati bili jedini slobodni grad u porobljenoj zapadnoj Evropi. Vijest o pobuni prvi su objavili Radio Brazavil i Radio London.

Sloboda je kratko trajala, ali taj događaj za Francuze ima istaknuto mjesto. Pobunu su podigli najvećim dijelom Bošnjaci na čelu sa Feridom Džanićem i manjim dijelom Hrvati, piše Al Jazeera.

Džanić je ubijen tokom pobune zajedno sa još dvojicom kolovođa Lutvijom Dizdarevićem i Nikolom Vukelićem, a broj ubijenih na obje strane varira od 40 do 156.

Nacisti su otpustili 825 vojnika ove divizije, mahom Bošnjaka, i uputili ih u koncentracioni logor Dachau, a potom u konclogor Zachsenhausen gdje ih je 536 završilo u poluvojnoj građevinskoj firmi Todt. Ostalih 289 je upućeno u logor Neuengam.

Zahvaljujući pogrešnim uvjerenjima i povijesnim kontraverzama, uz spomenik, u čast pobunjenika, grad je najbližu ulicu memorijalnom parku nazvao Avenue des Croates. Povijesni spomenik kipara Vanje Radauša miluje topla okeanska klima, vruća ljeta i blage vlažne zime gradića od svega 11.000 stanovnika koji pod ovim imenom živi od 1252. godine.

Gradić je u spomen na pobunu koja se obilježava i kao početak antifašističke borbe u ovom dijelu Francuske postavio i sunčani sat, djelo Didier Benoit na kome je ubilježen datum 17. septembar 1943. godine.

Ovdje se svake godine organizira komemoracija u čast bošnjačko-hrvatskih heroja i mučenika, a osim domaćina i predstavnika Republike Hrvatske niko od zvaničnih predstavnika iz BiH uglavnom ne dolazi u Villefranche-de-Rouergue. Kao da se oficijelna BiH stidi ovog datuma koga slavi slobodarska Francuska.

Sedamdesetpet godina iza tog datuma koga slavi Francuska, a u BiH je prekriven naslagama povijesnih kontraverzi .

U najvećoj mjeri, "zaslugama" jugoslovensko-srbijanske historiografske "škole" , jedna uličica sa dvije-tri kuće u Bihaću u susjedstvu Kantonalne bolnice "Dr. Irfan Ljubijankić" i fotografija 25-godišnjeg Ferida Džanića u njemačkoj smeđoj Waffen-SS uniformi sa crnim ovratnikom "podgrlom" i nakrivljenom oficirskom šapkom na Facebook profilu njegovog sestrića, 72-godišnjeg Hajrudina Ferizovića, tek svjedoče da ovo vrijeme još uvijek nije ugasilo pomen na jednog od najkontraverznijih bošnjačkih likova iz krvavog martirija 1941-1945. Ferizović ima svoju priču o daidži i sa njom će otići u mezar.

"Moj daidža je bio u partizanima, oficir operativac, školovan čovjek, najbolji đak bihaćke gimnazije. Po zaduženju je kao uvjereni komunist otišao u neprijateljske redove u njemačku diviziju u koju su regrutovani Bošnjaci i Hrvati sa ciljem da podigne pobunu i priključi se francuskom pokretu otpora", razlaže svoju priču Ferizović.

Ostatak teksta pročitajte na ovom linku.