Kuhinja Portugala

Portugalska kuhinja često se miješa sa španskom, od koje se znatno razlikuje. Na jugu u Algarveu pod maurskim je uticajem, a i u drugim krajevima apsorbirane su kulinarske tradicije drugih naroda. Regionalni domaći proizvodi utiču na kuhinju Portugalaca. Riba, meso, maslinovo ulje, iz Amerike pristigli paradajz, te začini uz juhe, domaći hljeb i sireve čine glavnu hranu.

Na povratku sa svojih velikih istraživačkih putovanja, Portugalci su donijeli i proširili Evropom različite začine (biber, đumbir, čili i cimet) korištene kako bi obogatili okus hrane, kao i brojne egzotične proizvode koji su uskoro postali svakodnevicom evropskog kontinenta, kao što su čaj i riža sa Dalekog Istoka, paradajz i krompir iz Južne Amerike.

Zbog toga, ali i brojnih drugih razloga, posjeta Portugalu prava je prilika za užitak u raznolikosti okusa.

Dobro jelo u Portugalu mora započeti juhom. Najpoznatija juha je caldo verde, gusta juha od usitnjenih kobasica i krompira, porijeklom iz Minha. Najčešće je popraćena tradicionalnom portugalskom kobasicom chouriço i maslinovim uljem.

Zateknete li se u Ribateju, svakako probajte sopu da pedra, doslovno prevedeno juhu od kamena (na našim prostorima – klin čorba), koju prati i zgodna priča. Legenda kaže da ju je izumio svećenik koji je htio načiniti juhu, ali je jedini sastojak koji je imao bio kamen. Tako je redom idući od vrata do vrata pitao ljude da mu daju samo još jedan sastojak za juhu te na svom putu prikupio dovoljno namirnica i načinio sopu da pedra.

Alantejo slavi svoju juhu sopa de cação, načinjenu od hljeba i ribe, kao proizvod siromaštva te regije i iznimne imaginacije lokalnog stanovništva. Hljeb je osnovna namirnica te regije, a uz dodatke aromatičnih trava rezultira izvrsnim migas i açorda.

Cozido à portuguesa (gulaš od teletine i svinjetine, povrća i različitih kobasica) najtradicionalnije je portugalsko jelo.

Teško je načiniti izbor iz velike ponude mesnih jela. Cabrito assado no forno (jaretina pečena u pećnici), recimo, služi se za Uskrs. Chanfana (janjetina pirjana u crvenom luku) podjednako je ukusna, a pečeni odojak i goveđi kebab na roštilju bit će pravi odabir.

Među Portugalcima omiljeno jelo je bitoque (biftek s pečenim jajima na vrhu).

Dimljeno meso, posebice presunto (pršut), chouriço, kobasice paio i salpicão, zaslužuju posebno mjesto u portugalskom kulinarstvu svojom visokom kvalitetom.

Za morski orijentiranu zemlju ne čudi da je upravo more izvorom inspiracije kulinarskih virtuoza. Caldeiradas (pirjana mesa različitih riba) savršen su primjer fuzije mora i kulinarstva, kao i sardinha assada (sardine sa grilla), koje su i glavno obilježje popularnih festivala od sjevera do juga Portugala.

Ukoliko posjetite Portugal, obavezno probajte i jela od dagnji mexilhões, a za ljubitelje laganijih obroka preporučujemo ribu sa grilla, primjerice salmonete (cipal) ili linguado (list).

Nacionalno jelo je sušen i soljen bakalar (bacalhau), za kojeg Portugalci vole reći da ga pripremaju na 1001 način. Bakalar je i jelo obavezno za božićnu večeru.

Sirevi su vrh portugalske kulinarske ponude. Sir "broj jedan" queijo da Serra, proizvodi se u planinskoj regiji Serra da Estrela, i to od ovčjeg mlijeka. Izvrstan ovčji sir je i queijo Rabaçal (ponekad pomiješan i s kozjim), queijos de Niza sir je načinjen od kozjeg i ovčjeg mlijeka, queijo de Castelo Branco ponajviše se ističe u ponudi kozjih sireva, a šampioni u ponudi kravljih sireva jesu queijo da Ilha i ručno rađeni queijo do Pico.

Pri izradi deserta najčešće korištene namirnice su jaja, šećer i mašta. Slatki specijaliteti originalno su rađeni u samostanima, o čemu govore i njihovi nazivi: Nebo, Pojas opatice, Opatovo uho... Ništa manje živopisni su i sljedeći slatki specijaliteti: ovos moles de aveiro – kolač načinjen od jaja, mlijeka i cimeta, pastéis de nata – kolač s kremom od jaja i mlijeka, neobičan kolač queijadas, načinjen od sira i graha, arroz doce – puding od riže prekriven cimetom, tradicionalan desert festivala i zabava cijelog Portugala, bolinhos de amêndoa – mali kolačići od marcipana s bademovom kremom kojima će vas ponuditi u turističkoj regiji Algavre...

Klima, tlo, raznolikost portugalskog grožđa i kvalifikacije vinara svrstavaju portugalska vina među najslavnija na svijetu. Portugalska vina možemo podijeliti u 2 osnovne kategorije: vinho verde i vinho maduro. Vinhos maduros načinjena su za starenje i sazrijevanje u boci. Pokrajina Minho, njeguje karakteristična vinhos verdes (crvena i bijela), čija pjenušavost varira ovisno o starosti, tehnici i skladištenju.

Nabrojat ćemo samo neka od najpopularnijih portugalskih vina: porto, slatka i sočna malvasia, suhi i opori sercial, polusuho i tamno vino verdelho, bogato i punog okusa boal vino. Raspon vina proteže se od onih laganog baršunastog okusa, kiselih mladih vina, slatkih muškatnih i voćnih, te vina opore i intenzivne arome.
Za kraj, ne zaboravite izvrsni portugalski obrok začiniti bagaçom ili lokalnim likerima poput amarguinha, načinjenim od gorkih badema.

Vezano: Van den Elshout: Imigranti iz portugalskih kolonija

ado, radiosarajevo.ba