Gainsbourg - herojski život (VIDEO)

Ime i lik francuskog šansonijera Sergea Gainsbourga za većinu su ponajprije povezani uz jednu jedinu pjesmu. To je ozloglašena Je t’aime… moi non plus, legendarni sentiš popraćen orgazmičnim uzdisanjem Jane Birkin. Nastala 1969., ta je pjesma postala svojevrsni soundtrack seksualne revolucije, obavezni program diskoteka nakon ponoći, te tinejdžerskih zabava u finalnoj fazi.

Mitterandov govor
Ipak, mjesto Sergea Gainsbourga kao provokatora i partibrejkera francuske kulture ne svodi se samo na duboko uzdisanje uz mikrofon njegove tadašnje supruge. Imigrant, osviješteni Židov, propali slikar, muzički eksperimentator, ženskar i nevjerovatno osorni TV voditelj, Serge Gainsbourg imao je mnogo ličnih i profesionalnih persona, a gotovo svima od njih zajedničko je bilo suprotstavljanje dominantnoj većini francuske kulture. Stoga se ne treba čuditi što je Gainsbourga nakon njegove smerti i sam Mitterand usporedio sa Baudelaireom i Apollinaireom - dvojicom pjesnika kojima u času njihovih smrti predsjednici sigurno ne bi adresirali pisma u počast.

Vianov utjecaj
Taj i takav Gainsbourg - provokator, ali i kanonizirani klasik - tema je biografskog filma Gainsbourg - vie heroique (Gainsbourg - herojski život). Reditelj filma, Joann Sfar, je inače strip crtač porijeklom iz Nice, film je bazirao na istoimenom, vlastitom biografskom stripu, a u filmu pripovijeda život pjevača i kompozitora od djetinjstva u višijevskoj Francuskoj do rane smrti u 62. godini.

Joann Sfar je i sam porijeklom Sefard te nije ni čudo što ga je u Gainsbourgovom životu uveliko zanimao upravo židovski tematski kompleks. Gainsbourg je, naime, sin ruskih židovskih imigranata. Odrastao je doslovce kao parija, potucajući se sa žutom trakom po ulicama okupiranog Pariza, a rano iskustvo francuskog antisemitizma i svakodnevnog iščekivanja progona u Sfarovoj je interpretaciji razvilo kod Gainsbourga rani otpor prema "šutljivoj većini" i centralnoj struji francuske kulture. Na početku karijere, Gainsbourg želi biti slikar, a muziku prezire kao dio porodičnog i klasnog obrazovnog drila. Tokom pedesetih, Serge (zapravo, pravim imenom Lucien) počinje pisati pjesme i stihove pod utjecajem pisca Borisa Viana te polako postaje traženi songwriter.

Već je tada sklon potkopavanju morala, pa će 1966. tinejdžerskoj pjevačici France Gall u pjesmu Sucettes (Lizalice) podmetnuti aluziju na oralni seks i prvi put raspaliti javnost.

Reagge Marseljeza
Ipak, finale Gainsbourgova konflikta sa društvom - ali i dramaturško srce Sfarova filma - stiže 1978., kada Gainsbourg otkriva reggae i odlazi na Jamajku. Tamo sa lokalnim muzičarima snima reggae verziju Marseljeze koja će raspaliti alžirske veterane i nacionalističku javnost. Gainsbourg je intuitivno pogodio iglom u osjetljivi nerv: Marseljeza, nekad pjesma revolucionara, u međuvremenu je postala himna bijelih imperijalista, a jedini koji na nju zaista imaju pravo su oni koji se danas bore protiv imperija. Ta konfuzija kontradiktornih značenja izludit će francuske nacionaliste, koji u u Sfarovom filmu u trenutku kada Gainsbourg sa Jamajčanima svira Aux armes et cetera nisu znali da li bi salutirali ili bijesno zviždali.

Joann Sfar iznenadio je francusku javnost kada je za ulogu u filmu kastirao Erica Elmosnina, relativno nepoznatog glumca i muzičara kojeg je odabrao i zbog frapantne fizičke sličnosti. Puno je zvjezdaniji ženski glumački sastav, pa tako Laetitia Casta glumi Brigitte Bardot, Anna Mouglalis Juliette Greco, dok Jane Birkin - sa kojom je Gainsbourg bio 12 godina u braku - glumi Lucy Gordon, glumica koja je preminula nakon premijere filma.

Strah od antisemitizma
Sfar je po profesiji strip crtač, što se u filmu očituje i u slobodnom tretmanu fantastičnog i nadnaravnog. Tako Sfar u film uvodi Gainsbourgov alter ego - ogromnu lutku velikih ušiju i nosa koja izgleda kao antisemitski karikaturalni kroki. Ta lutka je drugi, mračni Gainsbourg, otjelovljenje njegovog stida i straha od antisemitizma, a "dva Sergea" u filmu vode i duhovite dijaloge. Stilizacija - koja pomalo podsjeća na Nebeska stvorenja Petera Jacksona - nekom će biti napadna i previše didaktična - ali, Sfaru treba priznati da je napravio film iz kojeg se dosta može naučiti i da je biografiju muzičara ispripovijedao kroz neočekivani interpretativni ključ.

http://www.youtube.com/watch?v=BOFf1ReiIx0


http://www.youtube.com/watch?v=sHiMDB19Dyc