Težak dnevni red samita Evropske unije

U Briselu u četvrtak kasno popodne počinje dvodnevni sastanak predsjednika država ili vlada zemalja članica Evropske unije.

Očekuje se da će na Evropskom vijeću biti prevaziđena glavna prepreka daljoj unutrašnjoj reformi bloka.

Irskoj, naime, treba da budu pružene garancije kako bi njeni glasači rekli 'da' na predstojećem referendumu o Lisabonskom ugovoru.

U naredna dva dana evropski lideri bi trebalo da usaglase čvršću finasijsku regulativu kako bi se spriječila buduća finasijska kriza.

Garancije za irske tradicionalne vrijednosti

Ovih dana se naime navršava tačno godinu dana otkako su irski glasači na referendumu rekli "ne" Lisabonskom ugovoru i uvukli Evropsku uniju u institucionalnu krizu.

Ugovor koji treba da ratifikuje svih 27-članica Unije time je potpuno blokiran, ali je Irska obećala da će ponovo glasati u oktobru ove godine, ukoliko joj se pruže uvjeravanja da zajednički evropski dokument neće narušiti neke postulate domaće politike, što je i bio razlog odbacivanja ugovora.


Kontroverzni Irac usporio Evropsku uniju antilisabonskom kampanjom: Declan Ganley

Šta će Irskoj sada ponuđeno, iz Brisela prenosi BBC-jev dopisnik Oana Lungescu: "Biće to serija garancija da Lisabonski ugovor neće ugroziti neke tradicionalne oblasti unutrašnje irske politike kao što su vojna neutralnost, zabrana abortusa, politika niskih poreza... Ove garancije će biti pružene u obliku pravno obavezujuće deklaracije, kao način da se irski glasači ubijede da Lisabonski ugovor neće ugroziti spomenute oblasti. Te izmjene se neće naći u samom Ugovoru, jer bi mogućnost dodavanja aneksa moglo da navede druge članice da traže isto. Time bi bila otvorena Pandorina kutija novog ratifikovanja Ugovora, a to je najmanje što 'dvadeset sedmorica' žele u ovom trenutku".

U međuvremenu, posljednja istraživanja javnog mnijenja u Irskoj pokazuju da je ekonomska kriza, koja je tu zemlju pogodila više nego druge članice EU, ako se izuzme istočna Evropa, navela glasače da se opredijele za usvajanje Lisabonskog ugovora na predstojećem referendumu.

Finansijski oprez u budućnosti

Druga tema u vrhu dnevnog reda samita je razmatranje prijedloga o snažnijoj panevropskoj finasijskoj regulativi, uključujući i formiranje novog tijela čiji bi zadatak bio da zvoni na uzbunu u slučaju nagovještaja finasijskih nevolja.

No i tu postoje problemi, objašnjava Rob Jang, BBC-jev ekonomski novinar: "Postoji neslaganje između zemalja koje žele da to evropsko regulatorno tijelo ima moć da rješava međudržavne sporove, i onih koje to ne žele... Također, u Britaniji vlada zabrinutost da bi to tijelo moglo da nalaže vladama da troše novac poreskih obveznika da bi spašavale propale banke, čak i kada to vlade ne žele. Drugim riječima, budući da je London jedan od svjetskih finasijskih centara, i da je sjedište oko 600 banaka, Britanija bi mogla da se nađe u situaciji da joj zajedničko regulatorno tijelo naloži da novcem svojih poreskih obveznika vadi iz nevolja neku stranu banku".


Hoće li eurolideri spasiti Browna?

Ipak i tu bi moglo da se nađe neko kompromisno rešenje, iz razloga koji -- kako objašnjava BBC-jeva Oana Lundgescu, također imaju veze sa Lisabonskim ugovorom: "Zemlje kao što su Francuska i Njemačka ne žele da, da tako kažem, šutiraju premijera Gordona Browna u trenutku kada je slab kod kuće, jer znaju da bi pobjeda opozicionih konzervativaca u Britaniji mogla da dovede do raspisivanja referenduma o Lisabonskom ugovoru, a to je najmanje što se želi u ovom trenutku".

Barroso po drugi put?

Najzad, očekuje se da će Jose Manuel Barroso u naredna dva dana dobiti podršku da ostane na mjestu predsjednika Evropske komisije i u narednom petogodišnjem terminu.



To je također signal da lideri Unije ne žele da u ovom trenutku dodatno ljuljaju evropski brod.

Bivši portugalski premijer, koji je jedini kandidat za glavnog evropskog komesara, ipak će morati predstavi svoj budući program tokom radne večere evropskih lidera, a posao će osigurati tek kada to narednog mjeseca odobri i Evropski parlament.

BBC Serbian/radiosarajevo.ba