Evropska unija bez komentara o slovačko-mađarskom sporu

EU ne vidi razlog da se miješa u spor Slovačke i Mađarske zbog toga što je mađarskom predsjedniku Lászlu Sólyomu zabranjeno da u petak dođe u slovački grad Komarno.

On je trebao da prisustvuje svečanosti postavljanja spomenika ugarskom kralju Stefanu u pograničnom gradu Komarno. Portparol švedskog predsjedništva EU odbio je da komentariše da li je slovačka imala pravo da zabrani Sólyomu da uđe na njenu teritoriju, javlja češka novinska agencija ČTK.

Obje zemlje su u šengenskom prostoru i jedini razlog zbog kojeg bi Bratislava mogla da zabrani ulazak nekom, te i šefu države, jeste to da bi predstavljao prijetnju po nacionalnu sigurnost Slovačke.

Upravo taj argument - da će dolazak Sólyoma u granično Komarno isprovocirati slovačke ekstremiste na izgrede - upotrijebila je slovačka diplomatija da bi spriječila posjetu.

Trojica najviših slovačkih zvaničnika, predsednik, premijer i šef parlamenta poručili su u zajedničkom saopštenju tri dana uoči te privatne posjete, da bi bilo bolje da Sólyom ne dođe jer na svečanost nije pozvan niko od slovačkih zvaničnika i da spomenik kralju i Mađara i Slovaka izgleda kao svetkovanje mađarske državnosti na suverenoj slovačkoj teritoriji, javlja Beta.

Slovačkoj je zasmetalo i što se spomenik ugarskom kralju postavlja upravo na dan kada su prije 41 godinu - i preko Komarna – u Čehoslovačku ušli mađarski okupacioni tenkovi, zajedno sa snagama Varšavskog pakta pri sovjetskoj okupaciji Čehoslovačke, piše EurActiv.

Pošto Sólyom nije pokazao namjeru da odustane od posjete, premijer Robert Fico je nekoliko sati pred posjetu saopštio da je šef susjedne države persona non grata za Slovačku, sve do ponoći tog dana.

Mađarski predsednik je u posljednjem trenutku odustao od posjete, ali je ipak došao na most preko Dunava koji spaja slovačko Komarno i mađarski Komarom i slovačku zabranu ocijenio kao gest bez presedana.

"Sami vidite da ekstremista u Komarnu nema i da ja ne predstavljam nikakvu prijetnju po sigurnost", rekao je tada Sólyom, a prenose agencije.

Spomenik je otkriven pred oko 3.000 građana Komarna, naseljenog pretežno slovačkim Mađarima, a protiv toga je transparentima protestovala samo mala grupa slovačkih radikalnih nacionalista. Spomenik je ujutro osvanuo zaprljan ostacima jaja kojima ga je neko gađao.

Mađarska je najavila da će spor zbog zabrane posjete prenijeti na nivo EU, a šef mađarske diplomatije Peter Balasz rekao je da će Mađarska tražiti od Evropskog parlamenta da nađe mehanizme koji bi spriječili takvo kršenje prava ljudi na slobodno kretanje po šengenskom prostoru.

Tenzije na relaciji Mađarska – Slovačka, odnosno slovačka većina i mađarska manjina u Slovačkoj rastu već nekoliko mjeseci. Počelo je s promjenama na čelu mađarskih malih stranaka u Slovačkoj, gdje su glavnu riječ preuzeli lideri skloni separatizmu. Potom je slovačko ministarstvo obrazovanja i kulture izdalo uredbu kojom se naređuje upotreba samo slovačkog jezika u javnom prostoru i na javnim mjestima, što, de facto, znači da se slovački Mađari međusobno, primjerice, u stomatološkoj ordinaciji u kojoj rade Mađari, ne mogu koristiti mađarskim jezikom.

Zvanična Budimpešta reagirala je na svaki od pobrojanih događaja i skandala, a Slovačka je svako reagiranje okarakterisala kao miješanje u unutarnja pitanja.

radiosarajevo.ba