BiH prijeti suspenzija Vijeća Evrope

Parlamentarna skupština Vijeća Evrope usvojila je u utorak u Strazburu Rezoluciju o funkcionisanju demokratskih institucija u BiH. U Rezoluciji je upozoreno da će BiH u aprilu biti suspendovana iz članstva ako do 15. marta ne primjeni u Ustav presudu Evropskog suda za ljudska prava u Strazburu u slučaju Sejdić-Finci, objavio je Radio Slobodna Evropa (RSE).

U Rezoluciji se između ostalog navodi i da je BiH potpuno paralizovana i u dubokoj političkoj krizi. Akcentiraju se svi politički problemi, ali i ličnosti koje doprinose teškoj i komplikovanoj situaciji u BiH, kaže članica bh. delegacije u Vijeću Evrope Ismeta Dervoz. Druga članica bh. delegacije, Milica Marković, smatra da je Rezolucija Vijeća Evrope štetna po BiH.

Najteže od Dejtona

„Oni uzroke za to nalaze najviše u Republici Srpskoj i glasanju poslanika iz RS-a u entitetskom glasanju u Parlamentarnoj skupštini“, rekla je Marković.

Analitičari ocjenjuju da je entitesko glasanje kao ustavna kategorija zloupotrijebljeno. Brojni zakoni, prije svega oni reformski potrebni za evroatlantske integracije, zaustavljeni su u bh. Parlamentu upravo zbog mogućnosti entitetskog glasanja.

„Nažalost, entitetsko glasanje se kroz vrijeme pokazalo i kao etničko glasanje“, kazao je, između ostalog, Adis Arapović iz Centra civilnih inicijativa (CCI).

Arapović objašnjava da je Parlament BiH dvodomna institucija i da bi Dom naroda trebao služiti zaštiti nacionalnih, a Predstavnički zaštiti građanskih interesa.



„Ustavotvorac je imao namjeru da se kroz donji dom Parlamenta – kao što je to praksa u svim dvodomnim parlamentima u svijetu - štite primarno prava građana, pa ako je nužno i određenih regionalnih cjelina, ali nipošto etnička prava“, rekao je Arapović.

Zloupotrebe (ne) postoje

Profesor sa mostarskog Pravnog fakulteta, Nurko Pobrić, smatra da je kategoriju entitetskog glasanja u bh. Ustavu moguće mijenjati, ali da je za to potrebna politička volja koje u BiH nema, odnosno potreban je određen broj glasova u Parlamentarnoj skupštini.

Dok se u Federaciji godinama traži izmjena entitetskog glasanja, u Republici Srpskoj kategorični su da od toga nema ništa. Petar Kunić, profesor na banjalučkom Pravnom fakultetu, misli da se entitetsko glasanje nije zloupotrebljeno.

„Nekad imamo situacije da to koriste sva tri naroda“, kaže on.

Na konstataciju da ga najviše poslanici iz RS, u 90 posto slučajeva, Kunić odgovara:

„Statistički da, ali niko se ne pita: zašto? Zato što se stalno pokušava uvesti nova nadležnost koja nije izvorno vezana za institucije Bosne i Hercegovine.“

Beriz Belkić jedan je od zastupnika sa najdužim stažom u bh. Parlamentu. I kao zastupnik i kao član najužeg rukovodstva Parlamenta godinama je bio suočen sa problemima sa entitetskim glasanjem. Jedan od problema je činjenica da zakon u državnom Parlamentu može oboriti deset zastupnika, objašnjava Belkić.

Nametanje volje

„Ono je redovno upotrebljavano, do beskraja. Sve ono što je mirisalo na državu i što je nosilo u nazivu 'državni', non-stop je, izuzev u rijetkim situacijama kada se uspijevalo uz pritisak međunarodne zajednice i možda kroz neke dogovore proći, u većini slučajeva je putem entitetskog glasanja to zaustavljano. Znači, deset poslanika je praktično nametalo volju ostaloj tridesetdvojici. Dvadeset posto poslanika je odlučivalo“, naglašava Belkić.

Podsjećanja radi - Parlamentarna skupština BiH u prošlom mandatu, dakle 2006.-2010. godina, usvojila je ukupno 170 od 506 planiranih zakona, navodi se u tekstu RSE.