Tri klavirska koncerta

21.10.11. 16:44

Radiosarajevo.ba

U današnjoj emisiji Art of sound, koja je na programu Radija Sarajevo svakoga petka u 20h, slušamo tri neobična, i po našem skromnom mišljenju, neobično lijepa klavirska koncerta.

Kao forma se klavirski koncert razvio sa usavršavanjem klavira kao instrumenta. To se dogodilo krajem 18. stoljeća, u epohi klasicizma u muzici, kada klavir postepeno zamjenjuje čembalo – preteću klavira i instrument koji je veoma bio popularan u baroku, i za koji su takođe komponovani koncerti. Uz klavir, ili u prošlosti čembalo, nastupao je orkestar kao pratnja.

Klasični klavirski koncert najčešće ima tri stavka: brzi, u sonatnoj formi, lagani ekspresivni i ponovno brzi rondo. Ovo je pravilo od kojeg, naravno, odstupanja ima, kao što su to, recimo, Lisztovi jednostavačni koncerti.

Art of Sound u novom izdanju donosi djelo jednog od najznačanijih baroknih, ali i kompozitora uopće, Johanna Sebastiana Bacha, i njegov Peti koncert za čembalo u f-molu, jedan od sedam koje je on prilagodio za ovaj instrument, gudače i continuo. Smatra se, naime, da su gotovo svi Bachovi koncerti zapravo aranžmani nekih već postojećih djela koje je autor napisao za neki drugi instrument. U emisiji Art of Sound slušamo savremenu verziju koncerta u f-molu u kojoj čembalo zamjenjuje klavir.

Nakon Bachova petog koncerta za čembalo slijedi prvi stavak klavirskog koncerta br.1 u e-molu, Op. 11, jednog od ukupno dva koje je načinio Frédéric Chopin, svakako najpoetičniji predstavnik romantizma u muzici, i pravi umjetnik klavira. Koncert je nastao 1830, a izveo ga je prvi put kompozitor sam 11.oktobra iste godine. Kritička mišljenja su podijeljena po pitanju kvaliteta ovoga djela, ali njegov prvi stavak nosi vrlo osobenu klavirsku dionicu.

Konačno, u trećem dijelu emisije, idemo još i korak dalje kroz historiju muzike, u vrijeme impresionizma, do Maurice Ravela, i njegovog koncerta za klavir i orkestar u G-duru, koji je nastao u periodu od 1929 do 1931 godine. Ovo djelo, obzirom na tadašnja aktuelna dešavanja u muzici, prožimaju i značajni uticaji jazza, sa kojim se Ravel susreo na svojoj turneji po Americi, i kojeg je neobično cijenio.

Iz pera tri različita kompozitora što pripadaju drugačijim muzičkim epohama i stilovima, ovo je jednostavno lijepa muzika, i to u formi koncerta za klavir, odnosno čembalo, kojoj su se, pa makar i na kratko, i ovi značajni umjetnici posvetili.