Tord Gustavsen, Vijay Iyer

U večerašnjem izdanju emisije 50minuta (emituje se svake srijede u 22h, reprizno petkom u istom terminu), zalazimo u kontemplativni i plavičasti jazz univerzum. Slušamo dvojicu pijanista i kompozitora koji, svaki na vlastiti individualni način, doživljavaju ovaj osobeni kosmos, u kojem se barijere i pravila gube pred svojevrsnim meditativnim činom.

U prvom dijelu 50minuta slušamo kompozicije sa novog studijskog albuma norveškog jazz pijaniste i autora Tord Gustavsena, objavljenog u februaru mjesecu ove godine za ECM Records. Naslov mu je The Well.

Gustavsenu je ovo peto izdanje, nakon Changing Places (2003), The Ground (2005), i Being There (2007) koje je načinio sa svojim triom, te Restored, Returned (2009) nastalim kao produkt djelovanja njegova novog, četveročlanog ansambla, koji je upotpunio saksofon Tore Brunborga.

Izdanje The Well donosi delikatne i nerijetko lijepe muzičke trenutke, koji tu i tamo zalaze i u svijet bluesa i gospela. Ovo je album koji umiruje svijest, i angažira emocije.

Drugi dio emisije 50minuta posvećen je takođe jednome novom izdanju, još jednog pijaniste, ali i vrijednog autora. Njegovo je ime Vijay Iyer, a naslov novoga studijskog albuma objavljenog s kraja februara glasi Accelerando.

Vijay Iyer od sredine 90ih ima niz izdanja, kojima je kroz sfere jazz improvizacija neprestano istraživao zvučne strukture i njihove unutarnje odnose. Gotovo poput kolege Gustavsena, koji se formalno obrazovao u oblasti psihologije i jazz teorije, pored instrumentalnog prakticiranja muzike, i Iyer povezuje druge interese i iskustva sa svojim muzičkim sklonostima. Naime, iako vrlo vješt pijanist, na svome je klaviru Iyer pretežno samouk, dok je formalne akademske institucije iskoristio za promišljanje matematike, fizike i odnosa tehnologija i umjetnosti, sa doktorskom disertacijom koja se ticala makrostrukture zvuka, baze u zapadnoafričkoj i afroameričkoj muzici.

Album Accelerando, pikantno je zvučno zadovoljstvo, i svojevrsna sonična avantura, u kojom se kroz svaki njegov fragment očituje nemirni duh njegova autora. Vijay Iyer se strastveno nosi sa uzbudljivim svijetom ritma i melodija. Za razliku od Gustavsena, koji je svoj zvuk, kao pravi psiholog, u većoj mjeri podredio suptilnoj emociji, Iyer se na vlastiti matematički način svojom muzikom upušta u dijalog sa intelektom.