ART OF SOUND: Paul Dukas

Večerašnja emisija Art of Sound (emitira se svakog četvrtka u 22 h) donosi djela još jednog kompozitora klasične umjetničke muzike, iz perioda kada se ona već počinje transformirati u skladu s novim tendencijama što ih je donijelo prošlo stoljeće.

Paul Dukas (1865-1935) bio je francuski muzički kritičar i esejist, učenjak i učitelj, ali i kompozitor. Iako je njegov neveliki opus brojio malo djela, načinjenih u dvije decenije rada, Dukas je u njemu ponudio neke vrlo vrijedne primjerke stvaralaštva, koji i danas ponosno predstavljaju ovog autora. Premda je živio i radio u vremenu kada su nova nastojanja u muzici počela preispitivati njenu prošlost i nuditi neka drukčija rješenja, Paul Dukas kao da je plemenito davao šansu i tradiciji i novitetima, stvarajući u svome aktuelnom trenutku inspiriran muzikom Beethovena koliko i Debussya, koji mu je bio i prijatelj. Dukas je zasigurno želio prepoznati ono univerzalno vrijedno u muzici, te je svojim kritičkim promišljanjima o djelima prethodnika i savremenika bio u stanju uočiti postojeće i anticipirati buduće kada je riječ o muzički značajnom. Širokog interesa za umjetnost i stvaralaštvo u cjelini, nastojao je povezati svijet muzike i s drugim kreativnim prostorima ljudskog duha, kao što je književnost, u pisanoj ili scenskoj formi, kroz eseje što su se bavili dramom i simfonijom, muzikom i komedijom, ili novim lirizmom. Međutim, Paul Dukas je osim riječi pisao i muziku, u manjoj mjeri, ali sadržajno.

Kompozitorovom opusu pripadaju uglavnom radovi orkekstralne i klavirske muzike, te neznatno muzičkog pozorišta. Među prvima je najpoznatija simfonijska poema Čarobnjakov učenik (L'apprenti sorcier), često izvođena i naročito popularna kao muzička pratnja animiranog filma Fantasia, Walt Disneya iz 1940 godine. Djelo nastalo 1896-97 godine, sa podnaslovom ''scherzo na baladu Goethea'', jer je njegova književna inspiracija bila Goetheova balada, programno prati priču o učeniku jednog starog čarobnjaka koji, nakon što ostaje sam, bez mentorovog nadzora, naređuje metli da umjesto njega donese vodu i očisti sobu. Uskoro se situacija zakomplicira, jer šegrt ne zna kako zaustaviti podivljalu metlu koja pod preplavi vodom, ali stari čarobnjak na koncu spašava svoga učenika, od vode i od njega samoga.

U ovoj emisiji Art of Sound slušamo simfonijsku poemu Čarobnjakov učenik, ali i još jedno važno, i mnogo obimnije djelo Paul Dukasa, njegovu trostavačnu Simfoniju u C-duru (1896), koja predstavlja značajan doprinos kompozitorov u obnovi francuske simfonije. Djela izvodi Radio Philharmonic Orchestra iz Nizozemske, uz dirigentsko vodstvo Jean Fourneta.