ART OF SOUND: Milton Babbitt

Večerašnja emisija Art of Sound prisjeća se značajnog rada savremene umjetničke muzike, kompozitora čiji je opus zašao i u početak novoga milenija.

Milton Babbitt (1916-2011) je za svoga dugogodišnjeg života istraživao muziku i/kroz matematiku, pisao, predavao i razgovarao sa ljudima, i sasvim lagano sticao mnoga poznanstva, u muzičkom i drugim svjetovima. Bio je zainteresiran za mnogo štošta, i gomilao enciklopedijska znanja, koja su podrazumijevala i mnoge uobičajenosti svakodnevnog života. No, njegove strasti su bile muzika i matematika, i čini se da je bio jednako natprosječno talentiran za oboje.

Kontroverznost Babbittove ličnosti rodila se iz ambijenta Philadelphie, gdje je kompozitor rođen, i Jacksona u Mississippiju, gdje je odrastao. Kada je došlo vrijeme da započne studije na univerzitetu, Babbitt se odlučio za matematiku, ali odustao od nauma i preselio na njujoršku adresu i na studij muzike, koji je završio 1935. godine. Nastavio je sa učenjem, a uskoro počeo i sa podučavanjem, prvo na Princetonu a potom i na Juilliardu, matematike i muzike. Njegov egzaktni pristup muzici sasvim ga je prirodno povezao sa naslijeđem Druge bečke škole i radom Arnolda Schönberga, njegovom dodekafonskom kompozicionom tehnikom koju je Milton Babbitt doveo do potpunog, integralnog serijalizma, definirajući osim visine tonova i i njihove druge parametre u budućem djelu – trajanje, dinamiku i boju. Babbitt je želio da muzički komad bude ''doslovan što je više moguće'', pa su mu mnogi prigovarali da muzici pristupa kao nekome problemu kojeg valja riješiti.

Ipak, Milton Babbitt je još od ranih dana svirao klarinet, te zavolio jazz i scensku muziku, pa izvjesna melodičnost i teatarski ambijent prožimaju njegove radove. Iako je Babbitt najviše komponovao za solo klavir, glas i kamerne ansamble, te povremeno i orkestralna djela, bio je zainteresiran i za elektroničku muziku, jer mu je tehnologija omogućavala veću preciznost pri komponovanju u tehnikama kojima se koristio. Babbitt je pomogao utemeljiti i Columbia-Princeton Centar za elektroničku muziku u New Yorku, jedan od prvih studija te vrste u svijetu, čiji je postao i upravitelj 1959. godine.

U ovoj emisiji Art of Sound slušamo Koncert za klavir i orkestar iz 1985. godine, koji je kompozitor napisao za američkog pijanistu Alan Feinberga i American Composers Orchestra, a potom i Gudački kvartet br.4 iz 1970., četvrti od šest autorovih kamernih djela za ansambl ove vrste. Koncert za klavir i orkestar izvodi Alan Feinberg uz pratnju American Composers Orchestra, i dirigentsko vodstvo Charles Wuorinena, a Gudački kvartet br.4 Juilliard String Quartet.