ART OF SOUND: Johannes Brahms

Nova emisija Art of Sound predstavlja djelo iznimno važnog kompozitora umjetničke muzike 19 stoljeća.

Johannes Brahms (1833-1897) bio je njemački pijanist i kompozitor, kompleksna kreativna ličnost koja je djelovala unutar dvije krajnosti – strogih i discipliniranih struktura klasičnog i baroknog muzičkog naslijeđa, i ličnog svijeta romantičarskih poetičnih snatrenja. Njegova je muzika svojom preciznom arhitektonikom bila odana tradiciji, ali sadržajem prelazila granice određenih formalnih okvira. Upravo zbog ove Brahmsove sklonosti ka klasičnim formama, kroz koje je izbjegavao i navođenje nekog podatka koji bi skrenuo pažnju sa muzičkog jezgra djela, kompozitor je svojevremeno klasificiran kao sljedbenik apsolutne muzike. Njen je glavni promotor bio Eduard Hanslick, bečki kritičar koji je 1854. godine objavio raspravu O muzički lijepom, u kojoj on poriče muzici sposobnost izražavanja nečega izvan nje same. Brahms je nenamjerno dospio u njegov tabor, koji je stajao nasuprot promišljanjima tadašnje Novonjemačke škole, čiji su programni pravac zastupali Wagner i Liszt. No, iako je Brahms stvarao izvan obilježja programnosti, njegova je muzika donosila čitavo bogatstvo emocija, koje su bile odraz kompozitorova mikrokosmosa ali i u kojima se mogao pronaći svaki predani slušatelj.

U skladu sa ovom svojom sklonošću ka neizgovorenom, Johannes Brahms je veliki dio opusa posvetio instrumentalnoj muzici. Pisao je za kamerne sastave i orkestar, ali njegovi naročito značajni radovi su oni za klavir. Među njima su Sonate, Rapsodije, Fantazije, Intermezzi, Balade i Scherzo, niz varijacija na svoje i tuđe teme, te dva klavirska koncerta. Međutim, ne treba zaboraviti da je Johannes Brahms napisao i niz solo pjesama, organiziranih u čak 33 opusa, radova koji ogledaju i kompozitorov sofisticiran književni ukus. U konačnici, Brahmsovo vrijedno stvaralaštvo izraz je osobenog dara jednog kompozitora koji će biti inspiracija i autorima novijeg vremena.

U ovoj emisiji Art of Sound slušamo Gudački kvartet br.2, a-mol, Op. 51 (1873), u interpretaciji Alban Berg Kvarteta, i prvi stavak Klavirskog koncerta br.1, d-mol, Op.15 (1858), koji izvodi Berlinska filharmonija uz vodstvo Simon Rattlea. Solista za klavirom je Krystian Zimerman.

*Ovogodišnji Sarajevo Chamber Music Festival, koji traje od 26. augusta do 4. septembra, u svome fokusu ima upravo djela Johannesa Brahmsa, a jedno od njih, Gudački kvartet br.2, a-mol, Op. 51 večeras će izvesti znameniti Mahnattan String Quartet.