ART OF SOUND: Jean Sibelius

U novom izdanju emisije Art of Sound slušamo  mali dio opusa kompozitora koji je jako volio svoju zemlju, njenu prirodu i njene priče, toliko da ih je želio pretvoriti u muziku.

Jean Sibelius ((1865-1957) bio je veliki finski kompozitor i svojom umjetnošću učesnik u definiranju i finskoga nacionalnog identiteta. Njegovi zemljaci su ga veoma poštovali, a Rusko Carstvo, čiji je Finska bila dio od 1809-1917, branilo je izvođenje nekih njegovih kompozicija kao skrivenih protesta protiv ruske vlasti.

Sibelius je ostao zapamćen ponajviše po svojim orkestralnim djelima, na kojima se temelji i njegova internacionalna reputacija kao jednog od vrhunskih autora u historiji klasične muzike. Njegove simfonije i naročito simfonijska poema Finlandia bile su svojevrsne ode koje je Sibelius tonovima spjevao svojoj Finskoj.  Inspiracija su mu bili magični finski pejzaži, i u njima melankolija kasne jeseni i  kratki dah proljeća, spokoj prostranih šuma i kristalnih jezera. Sibelius se divio uzvišenosti te prirode, ali i ljudima koji su bili njen dio. Umjetnikove kompozicije, kao izraz goleme ljubavi prema domovini, bile su nacionalne po svom jedinstvenom umjetničkom jeziku koji je izlazio iz Sibeliusova intimnog doživljaja naroda i ambijenta Finske.

Osim pojavom, Sibelius je bio očaran i potaknut na stvaranje finskim pričama. One najpoznatije i najstarije bile su sakupljene u zbirku Kalevala, epske poezije iz folklora i mitologije zemlje. Kao jedno od najznačajnijih pisanja u finskoj literaturi, ovaj veliki ep imao je važnu ulogu u razvoju finskog nacionalnog identiteta.

Sibelius je komponovao Četiri legende za orkestar i simfonijsku poemu Tapiola prema motivima iz epa Kalevala, no njegov opus obuhvata i druge značajne radove iz domena kamerne i muzike za klavir, preko stotinu solo pjesama, kompozicije za solo instrument i orkestar, hor i orkestar, muziku za drame te čak jednu operu. Ipak, simfonije su zasigurno najvažniji toga opusa, i vjerna slika Sibeliuseove i duše Finske.

Večerašnja emisija Art of Sound donosi tri djela Jeana Sibeliusa. Slušat ćemo simfonijsku poemu Finlandia, Op.26 koja je kao odgovor na teror ruskog carizma i jedan od prizora iz finske historije što prati nacionalnu borbu finskog naroda nastala 1899/1900 godine. Potom će uslijediti Koncert za violinu i orkestar u d-molu, Op.47 iz 1904, jedini koncert koji je Sibelius komponovao, i konačno Sibeliusova jednostavačna VII. Simfonija u C-duru, Op.105, dovršena 1924 godine. Ovo posljednje kompletno kompozitorovo simfonijsko djelo (radio je i na Osmoj simfoniji koja je preživjela samo u tragovima),  i jedno od zadnjih koje je uopće napisao, neki smatraju i njegovim ponajboljim. Sedmu  simfoniju Jean Sibelius je ostavio kao svoj konačan odgovor na simfonijsku formu.