ART OF SOUND: Giacomo Puccini

Novo izdanje emisije Art of Sound predstavlja ostvarenje jednog od najvećih opernih kompozitora u historiji umjetničke muzike.

Giacomo Puccini (1858-1924) je poslije Verdija vjerovatno najznamenitiji predstavnik talijanske opere, i vjerni sljedbenik onoga što je predstavljao 'realistički' stil verizma. Njegova su operna djela danas jedna od najčešće izvođenih na pozornicama širom svijeta, i dio su savremenog standardnog muzičkog repertoara. Pucccini je bio nadaren i originalan kompozitor, vješt u izažavanju svojih muzičkih ideja proizašlih iz raznolikih tekstualnih predložaka i njihovih vremensko-prostornih konteksta.

Puccini je komponovao značajan broj opera, ali i druge vrste djela kao što su ona orkestralna, duhovnu i kamernu muziku, te solo pjesme za glas i klavir. Naravno, primarno je poznat po opernim radovima, među kojima valja istaći La bohéme (1896),Tosca (1900), Madama Butterfly (1904), ili njegovu posljednju operu Turandot koja je ostala nedovršenom.

U večerašnjem izdanju emisije Art of Sound slušamo operuTurandot, u osnovi baziranu na staroj perzijskoj priči zapamćenoj pod imenomTurandokht, što se odnosi na ''kćer Turana'',  jedne regije u centralnoj Aziji koja je nekada bila dijelom Perzijskog Carstva. Priča o Turandot je preuzeta iz perzijske zbirke Knjiga hiljadu i jednog dana, i francuskog prijevoda orijentaliste Franҫois Pétis de la Croixa iz 1722 godine. Njenu temu je obradio talijanski dramaturg iz 18. Stoljeća, Carlo Gozzi, a kasnije i Friedrich Schiller u svojoj adaptaciji Turandot, Prinzessin von China, koja je inicijalno i inspirirala Puccinija da se njome i sam pozabavi.

Radnja priče se odvija u Kini, a glavni protagonisti su nasljednica kineskog prijestolja, princeza Turandot i princ Caláf, nesuđeni vladar Tartarie koja je pala pod vlast Kine. Princeza svoje brojne udvarače odbija trima zagonetkama koje niko nije u stanju da riješi, i tako se nastoji zaštititi od dominacije nekoga muškarca koji će možda izdati njeno srce. Zaljubljeni Caláf se bez bojazni upušta u smrtonosnu igru sa Turandot, svjestan toga da princeza one koji načine pogrešku kažnjava pogubljenjem. Na koncu, on uspješno odgovara izazovu sve tri zagonetke one koja je ''kao led, ali gori kao vatra''. No, očajna Turandot odbija poći za princa, a on joj na to odgovara vlastitom zagonetkom...Kraj opere donosi sretan završetak za dvoje junaka, koji u ljubavi ostaju zajedno.

Djelo je Giacomo Puccini započeo 1920 godine, ali smrt ga je prekinula u njegovom radu. Operu je morao završiti neko drugi, i taj je zadatak pripao talijanskom kompozitoru Franco Alfanu. Do 1926 opera je bila gotova, i  25. aprila iste godine imala svoje premijerno izvođenje pod dirigentskim vodstvom znamenitog Artura Toscaninija.

Ovoga puta u emisiji Art of Sound slušamo izvedbu iz 1966 godine. Dirigent je bio istaknuti Francesco Molinari-Pradelli (1911-1996), uz orkestar i hor Rimske Opere, Coro e orchestra del Teatro dell'Opera di Roma, a glavni solisti Birgit Nilsson kao Turandot i Franco Corelli kao Caláf.