ART OF SOUND: César Franck

U novom izdanju emisije Art of Sound slušamo važan fragment opusa kompozitora, orguljaša i pedagoga koji je od 1870 godine do dolaska na scenu Claude Debussyja, zasigurno činio centralnu ličnost francuske muzike.

César Franck (1822-1890) je bio porijeklom iz Belgije, ali njegova se porodica dok je bio dječak, preselila u Pariz. Iako je svoj naročit talenat pokazao još u ranoj dobi, život je tako htio da je decenije Franck ostavio u velikoj borbi kroz konstantno poučavanje, sviranje orgulja i komponovanje. No, u ovom posljednjem je Franck pokazivao iznimnu svježinu i izvornost. Njegova su djela bila mnogostruko bogata, sa lirskim i dramskim akcentima, širokim melodijama nošenim poetskim osjećanjem, te za to vrijeme naprednim harmonijama. Franck će napraviti i malu reformu na području polifonog stila, zapuštenim u tadašnjoj francuskoj muzici, ali i obnoviti na izvjestan način muzičku formu ističući sadržajno jedinstvo muzičkog djela. U tom smislu se važno osvrnuti na tip ''cikličkog djela'', u kojem Franck određene muzičke misli nije koristio samo u jednome stavku kompozicije, već ih je prenosio i kroz druge njene stavove, nastojeći ih prilagoditi novome kontekstu. Zato je značajna Franckova jedina simfonija, koja ovu autorovu primjenu ''cikličke forme'' najbolje ilustrira.

Iako je César Franck komponovao za muzičko pozorište, vokalno-instrumentalne ansamble, orkestar, kamerne sastave, za klavir i orgulje, njegova slava i reputacija bazirala se zapravo na relativno malome broju djela. Među njima je Simfonija u d-molu, jedina koju je komponovao, i koja predstavlja njegov vjerovatno najpoznatiji orkestralni rad. Pravi primjer Franckove ''cikličke forme'', ova simfonija ima trostavačni koncept u kojem finale sadrži teme iz prvog i drugog stavka. To zanimljivo i bogato djelo lijepih melodija i harmonija, imalo je svoju premijeru u februaru 1889, samo godinu dana prije kompozitorove smrti.

Večeras u emisiji Art of Sound slušamo Simfoniju u d-molu Césara Francka iz 1888 godine, u izvođenju Moskovskog Simfonijskog orkestra i pod dirigentskim vodstvo Antonio de Almeide (1928-1997).