ART OF SOUND: Camille Saint-Saëns

Novo izdanje emisije Art of Sound donosi rad jednog od izrazito zanimljivih kompozitora umjetničke muzike na prelazu iz 19. u 20. stoljeće.  

Camille Saint-Saëns (1835-1921) bio je francuski kompozitor, pijanist, orguljaš i dirigent koji je svojom aktivnošću u izvjesnoj mjeri uticao i na sveopće stanje tadašnje francuske muzičke javnosti i kulture. Ostavio je značajan doprinos simfonijskoj muzici, ali i u svome golemom opusu od preko 300 djela pozabavio se i raznim drugim formama – koncertima, kamernom muzikom, klavirskim i kompozicijama za orgulje, horskom duhovnom muzikom, onom za glas i klavir, te operama. Kao interpretator, sa druge strane, bio je izvrstan, ostavljajući veoma malo prostora za eventualno bolje od njega u izvođenju kada su u pitanju orgulje i klavir. Istovremeno, Saint-Saëns je bio i intelektualac, koji je iznimno volio književnost te i sam pisao i objavljivao eseje i studije iz domena muzičke umjetnosti, ali uz interes i za druge oblasti, poput filozofije ili astronomije.

U muzičkom smislu Saint-Saëns je bio pristalica čistoće stila i jasnoće forme, i u jednom je pismu zapisao i riječi koje upravo govore o ovom njegovom stavu: ''Ono što Sebastianu Bachu i Mozartu daje posebno mjesto je to što ova dva velika kompozitora nikada nisu žrtvovali formu zarad ekspresivnosti. Koliko je god njihova ekspresivnost uzvišena, njihova muzička forma ostaje vrhunska i jedinstvena.'' Tako je Saint-Saëns uvijek djelovao jasnoga i budnoga uma, iako je u kreativnom kreiranju muzičkih misli i struktura ipak imao neobičnih avantura. Svoju humorističnu svitu od četrnaest kratkih stavova – živopisnih imitacija životinjskih karaktera i jednog pijanističkog, Le carnaval des animaux (Karneval životinja, 1886) kompozitor je napisao kao svojevrsnu šalu, te zabranio javna izvođenja djela u cjelini. Smatrao je da neobičnost Karnevala može naškoditi njegovoj reputaciji kao ozbiljnog kompozitora, premda je muzička maštovitost djela nakon autorova odlaska osvojila mnoge.

Onaj 'seriozni', a najpopularniji dio Saint-Saënsove velike muzičke ostavštine čine i veoma važne tri simfonije (od njih pet komponovanih ali ne i obilježenih), od kojih je Simfonija br.3 u c-molu, Op.78 (1886) zasigurno najznačajnija; simfonijske poeme, među kojima se ističe Danse Macabre (Mrtvački ples, 1874); Drugi od ukupno pet klavirskih koncerata, onaj u g-molu, Op.22 (1868); Prvi od dva koncerta za violončelo, a-mol, Op.33 (1872); Introduction et Rondo capriccioso en la mineur (Introdukcija i rondo capriccioso), a-mol, Op.28, iz 1863; te scenska djela od kojih je najpoznatija opera Samson i Dalila (Samson et Dalila), premijerno izvedena u decembru 1877 godine.