ART OF SOUND: Anton Bruckner

Novo izdanje emisije Art of Sound predstavlja djelo kompozitora čiji je rad nosio odlike konzervativnog i radikalnog, utemeljen na ostavštini prethodnika i savremenika ali istovremeno izrazito individualan i usmjeren ka budućnosti u muzici.

Anton Bruckner (1824-1896) bio je austrijski kompozitor i orguljaš veoma skromne ličnosti. Njegov život ne govori mnogo o njegovom radu i obrnuto, što je konstantno bila problematična okolnost onima koji su se bavili Brucknerovom biografijom. Kompozitor je cijeloga života vrijedno radio, posvetivši se samo obrazovanju do svoje četrdesete godine. Nakon što bi završio jednu simfoniju, odmah bi započinjao novu, ali uvijek nedovoljno siguran u konačan prijem svoje muzike. Zato je dopuštao dobronamjernim 'prijateljima' i 'stručnjacima' da načine ispravke u partiturama zarad 'većeg uspjeha'. Bruckner je i sam korigirao svoje notne tekstove u više navrata, tako da njegove kompozicije imaju niz različitih verzija. Ipak, originalne pariture svojih djela je u oporuci zavještao Bečkoj Nacionalnoj biblioteci, potajno ispunjen vjerom u vrijednost svoga rada.

Brucknerovo vrijeme možda nije u cjelosti prepoznalo značaj njegove muzike, ali neki važni pojedinci tog vremena zasigurno jesu. Gustav Mahler, koji je bio učenik Antona Brucknera, smatrao ga je svojim prethodnikom, i nazivao prostim ali nadnaravnim bićem. Ovu drugu 'nadnaravnu' dimenziju umjetnikove ličnosti možda ogledaju njegove simfonije, jedinstvene i monumentalne u opsegu i svojoj atipičnoj strukturi. Iako u korijenu uzimaju elemente kompozicionog principa Beethovena i Wagnerove orkestracije, izrazito su individualno Brucknerovo ostvarenje gotovo metafizičkog ozračja. Ima ih devet, pri čemu je posljednja, Deveta simfonija u d-molu sa posvetom ''Bogu i Voljenom'' na četvrtom stavku prekinuta Brucknerovom smrću.

U ovom izdanju emisije Art of Sound slušamo Četvrtu simfoniju Antona Brucknera, u Es-duru, poznatu pod naslovom Romantična. Ovo je jedina kompozitorova simfonija kojoj je on lično dao i ime, koje se ne odnosi na savremeni romantični koncept ljubavi, već na srednjovjekovne prizore o romantičnom viteštvu, poput onih iz Wagnerovih opera. Bruckner  je simfoniju napisao 1874 i prerađivao nekoliko puta do 1888 godine. Na njenom premijernom izvođenju u Beču 1881 godine dobronamjerni i vidno zadovoljan reakcijama publike, autor je prišao dirigentu Hans Richteru i dao mu novčić, da uzme i počasti sebe pivom za tako uspjelu izvedbu. Romantična simfonija je i danas jedno od najpopularnijih Brucknerovih djela.