50MINUTA: Vinicius Cantuária, Arto Lindsay

Večerašnja emisija 50minuta (emituje se srijedom i reprizno petkom od 22h) u prazničnoj atmosferi svjetskog nogometnog prvenstva putuje u Brazil, ka zvucima ove temperamentne i živopisne zemlje.

U nešto mirnijem maniru ovog pedesetominutnog programa upoznajemo se večeras sa (recentnim) ostvarenjima umjetnika koji otkrivaju, ipak, onaj suptilniji svijet Brazila, prvenstveno kroz žanr bossa nove. Pažljivo i nježno poput ovoga ''novog trenda'', oni primjenjuju i postupak eksperimenta, poigravajući se sa zvukom i zvučnostima te ulazeći u konkretniji prostor, takođe brazilske, sambe, jazza ili popa.

Prvi dio emisije donosi aktuelno i još jedno starije izdanje brazilskog pjevača, gitariste, perkusioniste i kompozitora Vinicius Cantuárie, koji je zvučne prizore svoga rodnog Brazila iznio iz zemlje i odveo devedesetih godina prošloga stoljeća i u New York, postavši značajnim sudionikom tamošnje muzičke scene. Počeo je sarađivati i snimati sa umjetnicima kao što su Brian Eno, Laurie Anderson, Brad Mehldau, Bill Frisell, Marc Ribot, Ryuichi Sakamoto, David Byrne ili Arto Lindsay, objavivši, i kroz ove uspješne kolaboracije, niz internacionalno priznatih albuma. Neki od njih, poput Samba Carioca (2009/10) i nedavnog Índio de Apartamento (2012/13) lijepi su uzorci počasti koju jedan umjetnik može učiniti, uvijek inspirativnoj, tradicijskoj kulturi svoje zemlje.

Radovi Samba Carioca i Índio de Apartamento sjedinjuju američke muzičke tradicije i umjetnike, sa zvučnim i kreativnim polazištem u Brazilu i kroz viziju Vinicius Cantuárie. On poziva da mu se na ovom intimnom putovanju pridruže izvrsni Bill Frisell, koji gostuje na oba albuma, Brad Mehldau (Samba Carioca), Ryuichi Sakamoto (Índio de Apartamento) i Norah Jones (Índio de Apartamento), koji daruju i nešto svoga glasa naizgled jednostavnoj ali jezgrovitoj muzičkoj predstavi Cantuárie. U njoj se susreću opojni ritmovi i melodije bossa nove, improvizacijske jazz impresije, mali eskperimentalni incidenti i umirujući glas Vinicius Cantuárie, koji pjeva o prizorima iz jednog ljudskog života, u duhu sentimenta poznatog kao saudade.

U drugom dijelu emisije slijedi još jedan poštovalac brazilskih ritmova koji je u Brazilu proveo važan dio svoga života, svjedočeći usponu utjecajnog tamošnjeg Tropicalismo umjetničkog pokreta što je krajem šezdesetih godina prošloga stoljeća u muzici fuzionirao lokalne i afričke ritmove sa rock & roll-om, tradiciju sa savremenim težnjama, uz politički angažirane tekstove.

Gitarist, pjevač, producent i kompozitor Arto Lindsay, inače rođen u SAD-u, u Brazil je dospio po službenoj dužnosti sa svojim roditeljima misionarima, i u nekoliko godina koliko je tamo boravio upoznao se sa zanimljivim Tropicália kulturnim i umjetničkim eksperimentima koji su u to vrijeme obuzeli zemlju. Sedamdesetih godina se ekscentrični Lindsay obreo u New Yorku, i koncem te decenije osnovao no wave bend DNA uz Ikue Mori i Robina Crutchfielda. Početkom osamdesetih je počeo snimati sa John Luriem i  njegovim The Lounge Lizards, te prijateljevati sa John Zornom, u čijim je ansamblima i svirao. Uskoro je pokrenuo i novi projekat, Ambitious Lovers, čija je muzika bila pretežito pop orijentacije, ali sa osvrtom na brazilsku tradiciju sambe i bossa nove. Mješavina ''glasnog/mekanog'', oprečnosti i zvučnih kontradikcija smjestila se negdje u viziji Arto Lindsaya, koji je, po vlastitom priznanju, prilično nasumično redao iste, usmjerivši se ka uzbuđenju konačnog rezultata. Promišljeno nepromišljen, Lindsay je nastavio i kasnije djelovati u ovakvome maniru, kroz svoju solo karijeru i izdanja O Corpo Sutil (The Subtle Body) (1996), Mundo Civilizado (1997), Noon Chill (1998), Prize (1999), Invoke (2002), i Salt (2004). Nakon četiri decenije karijere i saradnji sa poznatima u struci, poput Brian Ena, David Byrnea, Laurie Anderson, Marc Ribota, Bill Frisella, ili Ryuichi Sakamota, Lindsay se upravo odlučio obuhvatiti svoj minuli rad u izdanju naslova The Encyclopedia of Arto.

Svojom ''enciklopedijom'' predstavljenom sa dva CD-a Lindsay izdvaja neke od svojih radova – na prvome CD-u studijske, a na drugome one iz live ambijenta. Tako se i u ovom, širem zvučnom okviru Lindsayava opusa, očituje njegov eksperimentatorski poriv za istraživanjem krajnosti – od milozvučja i ritmičkih sklopova muzike Brazila, do sasvim ličnih percepcija muzike, koja se kroz živu izvedbu iscrpljuje u dekonstrukciji i distorziji jednog, čini se, nemirnog ali i nježnog duha.