50MINUTA: Ibrahim Maalouf

Večerašnja emisija 50minuta (emituje se srijedom i reprizno petkom od 22h) otvara seriju predstavljanja izvrsnih umjetnika koji će gostovati na ovogodišnjem 18. Jazz Festu Sarajevo.

Libanonski umjetnik sa francuskom adresom, Ibrahim Maalouf (1980), ima nešto od mađioničarskog duha u sebi. Njegova je muzika opojna i zavodljiva poput iluzija, magija satkanih iz izvjesnog realiteta. Realnost u radu Ibrahima Maaloufa su muzički materijali, žanrovski raznoliki, a njihova nadrealna nadgradnja je Maaloufovim talentom i vještinom rođena muzička čarolija, za koju će autor lično kazati da je jako slična onoj mađioničarskoj. Razlika je u tome što je umijeće trikova dokazana laž, dok je umjetnost muzike uvijek nedorečena u svojim iluzijama, te nikada potpuno nije jasno zašto i kako opčinjuje.

Aktuelni studijski album Ibrahima Maaloufa, objavljen 2013. godine, nosi naslov Illusions i slijedi nakon četiri svoja prethodnika, izdanja Wind (2012), Diagnostic (2011), Diachronism (2009) i Diasporas (2007). Naslovima i sadržinom ovi su radovi kontemplacije na ideju fenomena muzike, kroz istraživanje ličnoga i muzičkog identiteta iz perspektive jednog, u osnovi, nomadskog duha.

Maalouf je rođen u Beirutu, Libanonu, u kreativnoj porodici u kojoj se njegovala ljubav prema umjetnostima muzike i riječi. Trubu je počeo svirati uz oca, Nassima Maaloufa, inače izumitelja takozvane ''četvrttonske trube'', rođene iz adaptacije klasične trube u instrument sa mogućnošću izvođenja mikrotonova izvan klasičnog temperiranog sistema (oktave tradicionalno podijeljene na 12 polustepena). Na ''četvrttonskoj trubi'' mogu se stoga odsvirati tonovi iz bogatog spektra arapskog maqāmāta, specifičnih melodijskih ljestvica arapske tradicijske muzike koje se ostvaruju kroz inventivne tehnike improvizacije. Maalouf je još kao dječak počeo učiti ove improvizacijske postupke, uz repertoar klasične umjetničke muzike zapadnoevropskog tipa pretežito iz pera baroknih majstora kao što je Johann Sebastian Bach, čiji je zahtjevni Drugi brandenburški koncert izveo sa kamernim orkestrom u svojoj petnaestoj godini. Klasičnu muzičku karijeru je nastavio i formalnim studijem na dvije visokoškolske ustanove u Parizu, Regionalnom konzervatoriju (CRR de Paris) i Nacionalnom konzervatoriju za muziku i ples (CNSM de Paris), osvojivši brojne muzičke nagrade na takmičenjima širom svijeta. Uspješna međunarodna karijera Maaloufa je dovela na poziciju donositelja znanja novim generacijama umjetnika, te danas on predaje improvizaciju instrumentalistima na Conservatoire à Rayonnement Régional de Paris.

Paralelno sa karijerom instrumentaliste u domenu klasične umjetničke muzike, Ibrahim Maalouf je nastavio voljeti arapsku, ''čettvrtonsku'' trubu. Na ovom njegovom putu sama se po sebi nametnula suradnja između svjetova arapske tradicijske muzike i jazza, koji uistinu dijele širok potencijal u mogućnostima i slobodi improvizacije. Za svojih studija Maalouf je pratio i časove jazz trube, iako je u ovom smislu (p)ostao samouk. Istražujući na trubi susrete klasične muzike, arapske tradicije i jazza, uz koketiranje sa pop matricama, Ibrahim Maalouf je proteklih petnaest godina aktivan i kao kompozitor. Napisao je niz kompozicija za pojedine klasične ansamble, te muzičke formacije izvan isključivih klasifikacija ograničenih na jednu oblast ili žanr. Njegov vlastiti projekat koji je iznio već pet navedenih studijskih albuma ponajbolji je primjer Maaloufovih širokih poimanja muzike, čije (prividne) granice on elegantno svladava, u iluziji što mu je 2014. godine donijela i prestižnu francusku nagradu, Les Victoires de la Musique, za najbolji World Music album.