50MINUTA: Arve Henriksen, Nils Petter Molvær & Moritz von Oswald

Nova emisija 50minuta, koja se emituje svake srijede u 22h i reprizno petkom u istom terminu, donosi večeras neobično privlačne atmosfere, za čiji ugođaj su zaslužni neki interesantni norveški umjetnici danas, inače stari znanci ove emisije.

Arve Henriksen je norveški umjetnik prepoznatljivog zvuka i stila, kroz koji je u jednom veoma osobenom soničnom univerzumu trubi dao drugačiji život. Od svojih početaka autorskog rada Henriksen se zanimao za zvuk i njegovo nastajanje, te za mnoge mogućnosti trube kao instrumenta, vjerujući da ona ima veliki potencijal za zvučne varijacije koje tek treba otkrivati. Godine 1988, njegov iskusniji kolega, Nils Peter Molvaer darovao mu je kasetu na kojoj je bio snimljen zvučni zapis japanske shakuhachi flaute, koju su koristili redovnici Fuke škole Zen Budizma u jednoj vrsti meditacije, kao sredstvo sticanja samospoznaje. Shakuhachi flauta je Henriksenu postala inspiracija za kreiranje sličnog zvuka na trubi, i od tada je ovaj umjetnik u svoj magični sjever počeo unositi meditativni istok.

Arve Henriksen se, osim za tradicijsku japansku muziku, počeo zanimati i za druge vrste muzičkih tradicija, između ostalih i norvešku. S time paralelno, interesirao se za savremeni, eksperimentalni zvuk i pjevanje, pa je pored instrumentalnog razvio i karakterističan vokalni stil kojim kroz falseto odlazi i do sopranskih dionica. Specifični izraz predstavio je Henriksen sa pet svojih studijskih albuma, a njegov donedavna posljednji, Cartography (2008), bio je i prvi koji je objavio za prestižnu ECM etiketu. Druga Henriksenova izdanja nastala su pod okriljem norveške izdavačke kuće Rune Grammofon, koja ovih dana predstavlja novo studijsko izdanje ovog umjetnika.

Album Places of Worship ponovno ogleda nježni i nadrealni svijet Henriksenovih meditacija, sa izvorištem u autorovom rodnom okruženju uvijek čarobne Norveške, ali otvorenim prozorima prema svemu lijepome izvana. Kao što mu naslov veli, izdanje je svojevrsno muzičko hodočašće kroz svete kuće vjerovanja, u deset poema intimnih raspoloženja i naslova: '' Adhān'' (''Ezan''), ''Saraswati'' (hinduistička božica znanja, muzike i umjetnosti), ''Alhambra'', ''Abandoned Cathedral'', te ''Shelter From The Storm'', kojom poentira norveški pisac i muzičar Erik Honoré izgovarajući naslovnu misao numere. Time završava još jedno putovanje Arve Henriksena, u finoj tonskoj poeziji ovog umjetnika koja povezuje tradiciju sa savremenim, kroz konstantu duhovnosti čiji je izraz i muzika.

(Henriksen na izdanju Places of Worship okuplja impresivnu ekipu umjetnika, među kojima su Jan Bang, Lars Danielsson, Eivind Aarset, Jon Balke, Ingar Zach, Christian Wallumrød, Peter Tornquist, Rolf Wallin, te Erik Honoré)

Drugi dio večerašnje emisije 50minuta pripada još jednom umjetniku sa sjevera, Nils Petter Molværu, takođe iznimnom majstoru trube, kompozitoru i producentu. U okviru nu jazz pravca, čji je on jedan od pionira, Molvær na poseban način kombinuje jazz sa raznim izričajima elektroničke muzike, elementima rocka i popa, povremeno uvodeći i zvučne začine dalekog istoka. Ambijentalnog kvaliteta, muzika Molværa je prepoznatljiva, kroz sonična obilježja zvuka sjevera i neku neopipljivu magiju koja napušta realnost.

Nils Petter Molvær je nakon niza uspješnih izdanja objavio 2011 godine album Baboon Moon, ''slobodni'', ''tamni'' i ''prog rock'' uradak kojim je, nakon duge saradnje sa Eivind Aarsetom, pronašao novog saučesnika u svome doživljaju zvuka. Mladi gitarista i eksperimentator Stian Westerhus je iz svog zastrašujuće privlačnog ali iznimno ekspresivnog soničnog svijeta donio začudne improvizatorske vizije, koristeći se električnom i akustičnom gitarom, harmoniumom, prepariranim klavirom, i raznoraznim spravicama, uz ''previše pedala''. Nakon Stiana, Molvær se sada udružuje sa još jednim umjetnikom koji je posvećen otkrivanju zanimljivog u muzici, Moritz von Oswaldom, multiinstrumentalistom i producentom iz Berlina čiji je fokus elektronička muzika. Von Oswald je započeo i nastavio karijeru kao jedan od uticajnih producenata minimal techno muzike devedesetih godina prošloga stoljeća, no njegov prikriveni interes za jazz u skorije vrijeme sve više dolazi do izražaja.

Molvær i Moritz von Oswald su početkom ove godine u berlinskom studiju njemačkog producenta snimili zajednički album, naslova 1/1. Jednostavnost ovog naziva ogleda i sadržaj ispred kojeg stoji – ambijentalnu zvučnu ugodu koja egzistira između minimalističkih obrazaca elektroničkog i finoće sjevernjačkog nu jazz zvuka. Norveška zvučna poetika generirana kroz specifičan Molværov senzibilitet i njemačka elegantna preciznost u svojoj blagoj distanciranosti spojili su se na ovome albumu, koji je naprosto lijep, jedan kroz jedan.