15. Jazz Fest Sarajevo: Ralph Towner i braća Tawadros

U novom izdanju emisije 50 minuta, koja se emituje srijedom u 22h i reprizno petkom u istome terminu, poslušajte još neke od umjetnika koji će nastupiti na sceni ovogodišnjeg Jazz Festa Sarajevo.

Sa oudom je Tawadros postao internacionalno poznat, i danas iza sebe ima niz saradnji sa drugim muzičarima, autorskih radova za film i teatar i već sedam studijskih albuma. Posljednje izdanje, naslova The Hour of Separation, još jednom pokazuje koliko svojom vrhunskom tehnikom i širokim promišljanjem on uspijeva oud izmjestiti iz tradicijskog lokalnog konteksta i vezati ga za žanrovski kontekst jazza, čije je glavno određenje zapravo sloboda, i samim time nepostojanje granica. Njih na albumu The Hour of Separation brišu njegovi graditelji - Tawadros svojim autorskim udjelom koji donosi melodije i ritmove njegova Egipta, a saradnici John Abercrombie, John Patitucci i Jack DeJohnette raznolikošću vlastitih zvučnih paleta koje pripadaju nekom drugom svijetu. Ono što je, pak, zajedničko svim ovim muzičarima – veteranskoj trojki i mladoj braći Tawadros, je jedan individualan pristup, koji je ličan, slobodan i zato –jazzerski.

Ralph Towner je jazz impresionista. Njegove su solo zvučne slike pravo zadovoljstvo za uho i dušu – pomalo melankolično, ali duboko poetično. U ovakvome zvuku leži suštinski senzibilitet ovoga sjajnog umjetnika, koji svoj interpretacijski i kompozitorski rad nije ograničio samo  na gitaru.

Sa karijerom koja se prostire još od 60ih godina prošloga stoljeća, te formalnim studijem klavira, kompozicije i gitare koji su joj prethodili, Towner djeluje kao jedna veoma značajna figura u muzičkom svijetu. Prvobitno je bio članom Paul Winterova world music projekta Consort, a već 70ih je imao svoj sastav Oregon, sa kojim je izdao više vrlo uticajnih albuma koji su kombinirali tehnike avangardnog jazza sa nekim tradicijskim muzičkim formama. 1972 godine je potpisao za ECM etiketu, što će biti okriljem njegova rada kao leadera i saradnika sa drugim jazz velikanima. Godine koje je Towner proveo uz ECM, naročito 80te, bile su obilježene i njegovim interesantnim izletima u minimalističke koncepte – kao što je Solo Concert iz 1980 godine, koji se čini poput kakvog gitarskog recitala.

Za sada njegov posljednji solo projekat je izvrsni album Time Line, inače peti samostalni, ali ujedno i dvadeset prvi koji je objavio Towner za ECM label. U njegovih autorskih 14 numera, i dva standarda, ogleda se i ovoga puta jedinstveni talenat Ralpha Townera. Zahvaljujući njemu, autor na vrlo osoben i elegantan način prolazi  tonskim univerzumom - kreće se kroz tonalitet i izvan njega, služeći se klasičnim i onim manje konvencionalnim harmonijama u okviru izrazito impresionističkih zvučnih pejzaža. Njegova muzička vizija objedinjena je zapravom jazz tehnikom, koja mu omogućava da spoji nazigled nespojivo, da vješto i ležerno povezuje splet mnogih tonova – koji možda pripadaju nekome utvrđenom kalupu, ali u svojoj međusobnoj saradnji kroz improvizacijski princip jednostavno kreiraju složenu, ali iznimno lijepu – muziku. U svijetu Ralph Townera, sloboda je glavnim imperativom cjeline.