Na današnji dan, prije 30 godina uvedene sankcije Jugoslaviji

Na današnji dan prije 30 godina, 30. maja 1992. Vijeće sigurnosti UN-a usvojio je rezoluciju 757 kojom su tadašnjoj SR Jugoslaviji, kao glavnom krivcu za rat u Bosni i Hercegovini, uvedene sankcije bez presedana u historiji svjetske organizacije.

Za uvođenje potpune ekonomske blokade i prekid svih naučnih, kulturnih i sportskih veza svijeta sa SRJ, koju su činile Srbija i Crna Gora, glasalo je 13 članica Vijeća sigurnosti UN-a, niko nije bio protiv, a Kina i Zimbabve su bili uzdržani, podsjeća agencija Beta.

Tokom 1990-ih godina Vijeće sigurnosti UN-a usvojio je više od 150 rezolucija povodom raspada SFRJ i ratova, a desetak rezolucija predviđalo je kaznene mjere protiv SR Jugoslavije.

Trending

Sarajevsko vrelo ljeto: Glas građana o izazovima vodosnabdijevanja

Sve rezolucije kojima su SRJ uvođene sankcije zbog ratova u Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i na Kosovu usvojene su uglavnom jednoglasno, uz podršku svih stalnih članica Vijeća sigurnosti UN-a, među kojima je i Rusija.

Povodom pitanja u vezi s Jugoslavijom, Moskva je u Vijeću sigurnosti iskoristila pravo veta samo u decembru 1994. godine, spriječivši usvajanje rezolucije kojom se, zbog teške humanitarne situacije na području Bihaća, tražila striktnija kontrola granica SRJ sa Hrvatskom i BiH, a nekoliko puta se uzdržala od glasanja.

Vijeće sigurnosti UN u maju 1992. usvojio je Rezoluciju 757, kojom se od država članica zahtijevalo da:

• spriječe uvoz svih proizvoda i robe iz SR Jugoslavije
• spriječe prodaju svih proizvoda SR Jugoslaviji (osim za humanitarne potrebe)
• ne stavljaju na raspolaganje komercijalne, industrijske i javne komunalne, fondove ili finansijske resurse SR Jugoslaviji
• uskrate dozvolu avionima iz SR Jugoslavije da polete, slete ili prelete njihovu teritoriju
• zabrane održavanje ili inženjering aviona u SR Jugoslaviji
• smanje nivo svog diplomatskog i konzularnog osoblja u SR Jugoslaviji
• spriječe učešće timova i takmičara koji predstavljaju SR Jugoslaviju na sportskim događajima
• obustave naučnu, tehničku i kulturnu razmjenu i posjete.

Već narednog dana, američki predsjednik George Bush naredio je Ministarstvu finansija da zaplijeni svu imovinu jugoslovenske vlade, u tom trenutku vrijednu oko 200 miliona dolara. Novembra iste godine, nova rezolucija SB UN osudila je kršenje međunarodnog prava - uključujući etničko čišćenje u Bosni i Hercegovini - i ometanje humanitarne pomoći, te uvela široku zabranu u pomorskom brodarstvu.

Embargo je ukinut u novembru 1995. nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma kojim je okončan rat u Bosni i Hercegovini. Međutim, takozvani "spoljni zid" sankcija, sprečavao je Jugoslaviju da postane članica međunarodnih institucija.

Druga serija međunarodnih sankcija SR Jugoslaviji uvedena je 1998. zbog optužbi za progon Albanaca s Kosova. UN je uveo embargo na oružje, a EU je zamrzla sredstva jugoslovenske vlade i zabranila JAT-ove letove. Uslijedilo je NATO bombardovanje u martu 1999. Sankcije su postepeno ukidane tek nakon pada režima Slobodana Miloševića u oktobru 2000.