29. novembar 1943: Obilježavanje Dana AVNOJ-a u Jajcu 2015. godine (FOTO)

Manifestacija Dani AVNOJ-a 2015, koju organizira Javna ustanova (JU) Muzej II, održava se 28. i 29. novembra u Jajcu.

Prije 72 godine, u Jajcu je na 2. zasjedanju AVNOJ-a, osim brojnih ostalih usvojenih tačaka, stvorena Federativna Jugoslavija. Te davne 1943. godine 142 vijećnika iz svih republika bivše Jugoslavije boravili su u Jajcu.

U zgradi održavanja 2. zasjedanja AVNOJ-a se nalazi stalna muzejska postavka, a svake godine se obilježavaju dani AVNOJ-a.

Historijski datum

Jajce nije slučajno izabrano kao mjesto gdje će se održati Drugo zasjedanje AVNOJ-a (Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije). U jesen 1943. ovaj je gradić u centralnoj Bosni bio jedan od rijetkih slobodnih teritorija u Evropi, a u njemu je tih mjeseci djelovao Vrhovni štab Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, kao i Centralni komitet KPJ. 

Povoljnu klimu za sazivanje Drugog zasjedanja AVNOJ-a dali su neki događaji na svjetskom planu: kapitulacija Italije, savezničko osvajanje afričkog kontinenta, te kontraofanzive Crvene armije na Istočnom frontu. Bilo je potrebna velika doza vizionarstva da se anticipira rasplet Drugog svjetskog rata, te 29. novembra 1943. stvore temelji nove Jugoslavije. 

U 19.15 zasjedanje je započelo himnom Hej Sloveni, koju je izveo hor Pozorišne družine. Nakon ovoga skup je otvorio predsjednik AVNOJ-a Ivan Ribar, a uslijedio je Titov referat koji je trajao sat vremena.  

Najznačajnija odluka Drugog zasjedanja AVNOJ-a bila je uspostavljanje Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije – odnosno vlade nove države. Umjesto ministara, komitet je bio sačinjen od povjerenika, a na čelu je bio Josip Broz Tito.

Jedna od odluka odnosila se i na samog Tita – on je tada, na osnovu uspješnog rukovođenja vojnim operacijama protiv sila osovine, proglašen maršalom Jugoslavije. 

Također, vijećnici AVNOJ-a bili su jednoglasni u odluci da se izbjegličkoj vladi i kralju Petru Karađorđeviću zabrani povratak u zemlju do završetka rata. 

Zasjedanje je završeno u pet sati ujutro. 

Muzej koji čuva uspomenu na AVNOJ

Muzej Drugog zasjedanja AVNOJ-a i danas drži otvorena vrata za brojne posjetitelje koji prolaze kroz Jajce. 

Pogledajte fotogaleriju.

Pratite forum portala Radiosarajevo.ba - registrirajte se, komentirajte, predlažite teme!