Novac u BiH između dva svjetska rata
Po završetku Prvog svjetskog rata južnoslavenski narodi odlučili su osnovati zajedničku državu kako bi spriječili velke sile da otmu njihove teritorije. Tako je 1. decembra 1918. godine stvorena Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca (SHS).
Nova država našla se u velikim problemima sa valutom. Na raznim dijelovima njene teritorije bile su u opticaju različite valute. U tom trenutku na teritoriji Slovenije, Hrvatske i naše zemlje opticao je austro-ugarski novac. Na teritoriji Kraljevine Srbije opticale su tri valute, dok je u Crnoj Gori u opticaju bio perper.
Ovakvo valutno stanje moglo je izazvati potpuni krah ekonomije. Ipak je, po nalogu Ministarskog savjeta Kraljevine SHS, Ministarstvo finansija poduzelo određene mjere kako do toga ne bi došlo, a krajnja mjera bila je uvođenje nove novčanice - dinara.
Godine 1919. u opticaj su puštene novčanice koje su bile u apoenima od pola, 1, 10, 20, 100 i 1000 dinara. Kasnije će se pojaviti sitni kovani novac, a još jedina papirna novčanica emitovana je od 1/4 dinara (25 para). Odlučeno je da će se na novčanice mašinskim pečatom označavati protuvrijednost u krunama.
Gradski papirni novac
U toku 1919. godine neke veće gradske opštine, u nedostatku su emitovale vlastite novčane bonove tzv. gradski novac, koji su važili samo na području gradskih opština.Opština grada Sarajeva je, na osnovu naredbe Ministarstva finansija u julu 1919. godine štampala bonove u apoenima od 10, 20 i 50 helera.
Osnivanje Narodne banke Kraljevine SHS
Narodna banka Srbije 26. januara 1920. godine preimenovana je u Narodnu banku Kraljevine SHS, a iste godine je počela emitovati dinarske papirne novčanice.
Prva novčanica, visoke kvalitete, printana je od 10 funti sa datumom 1. novembar 1920. godine. Kasnije su emitovane 100 i 1000 dinara. Ova druga je kod numizmatičara poznatija kao Đurđe na konju. Četiri godine kasnije printana je još novčanica u apoenima od 5 dinara.
Preimenovanje u Narodnu banku Jugoslavija
Jugoslovenski dinar imao je puno pokriće u zlatu, srebru, dragocjenostima i devizama.
U oktobru iste godine kralj Aleksandar I Karađorđević je promijenio ime države u Kraljevina Jugoslavija, a unutrašnju podjelu na banovine. Tako je i Narodna banka promijenila ime u Narodna banka Kraljevine Jugoslavije. Prve novčanice banka je emitovala kao obnovljene od 10, 100 i 1000 dinara.
Godine 1936. po prvi put su štampane su novčanice od 500 i 10.000 dinara. Ova novčanica nije puštena u opticaj do početka Drugog svjetskog rata.
Na novčanicama Kraljevine SHS i Kraljevine Jugoslavije preovladavali su srpski historijski motivi.
Kovani su i zlatnici u apoenima od 10 i 20 dinara. Novčanice od 10, 20 i 50 dinara su kasnije povučene iz opticaja.
Kada je postalo jasno da će sile Osovine okupirati Jugoslaviju svo zlato, srebro, dragocjenosti i devize povučeni su iz trezora Narodne banke Jugoslavije i smješteni u posebno pripremljene sanduke, te su zajedno sa kraljem prebačeni u Englesku.
Radiosarajevo.ba pratite putem aplikacije za Android | iOS i društvenih mreža Twitter | Facebook | Instagram, kao i putem našeg Viber Chata.