Jevrejski identitet u socijalističkoj Jugoslaviji

Institut za umjetnost u kontekstu (Institut für Kunst im Kontext) iz Berlina, u saradnji sa Udruženjem jevrejskih imigranata iz Jugoslavije u Izraelu (Hitahdut Olej Jugoslavija) iz Tel Aviva i Jevrejskim istorijskom muzejem u Beogradu, počeo je rad na istraživačko-umjetničkom projektu Jevrejski identitet u socijalističkoj Jugoslaviji 1945-1952.

Ovo istraživanje će trajati sedam mjeseci na prostoru cijele bivše Jugoslavije i u Izraelu, a već je dobio značajnu podršku relevantnih umjetničkih i historijskih institucija, jevrejskih zajednica sa teritorije bivše Jugoslavije i mnogih pojedinaca.

Prema navodima Vedrane Madžar i Nataše Tepavčević, koje rade na tom projektu, samo 20 procenata jugoslovenske jevrejske zajednice preživjelo je Drugi svjetski rat, od čega se polovina njenih članova iselila u Izrael. Jevreji su tako postali mala, ali vitalna zajednica u multinacionalnoj i multietničkoj državi. Posljeratna Jugoslavija je vrlo rano, za razliku od ostatka Evrope, u periodu kada se holokaust nalazi na marginama društvene debate, otpočela komemoraciju jevrejskim žrtvama fašizma i naročito, jevrejskim borcima palima u Narodno-oslobodilačkoj borbi.

Projekat se bavi ranom kulturom te komemoracije, njenom prirodom i karakterom, njenim oblicima i formama. Prati tragove (re)izgradnje jevrejskog identiteta i istažuje njegovo mesto u konstitutivnim narativima socijalističke Jugoslavije, koristeći se naučnim metodama: analizom mjesta sjećanja, analizom muzeja, kritičkog čitanja izvora i usmene historije.

Rezultati istraživanja će biti objavljeni u oktobru ove godine i predstavljeni javnosti tokom 2013. godine u formi putujućeg muzeja koji će obići gradove bivše Jugoslavije, Izrael i Njemačku.