Hrvatska i Srbija - najbolji univerziteti na Balkanu

Novinari agencije Anadolija istražili su kvalitet visokog obrazovanja u zemljama jugoistočne Evrope i ostalim dijelovima svijeta, i saznali da najbolje univerzitete u regiji imaju Hrvatska i Srbija, a najslabije Crna Gora i Albanija. BiH i Makedonija su u sredini regionalne liste.

Najbolje pozicionirani univerzitet iz zemalja regije na listi Webometricsa je Univerzitet u Zagrebu koji se nalazi na 564. mjestu. Slijede Univerzitet u Beogradu na 633., Univerzitet Ćiril i Metodije u Skoplju na 1500, dok je Univerzitet u Crnoj Gori na 5853, a Univerzitet u Tirani na 6740. mjestu liste univerziteta u svijetu.

Javni istraživački centar Webometrics iz Španije, koji djeluje pri Vijeću za naučna istraživanja (CSIC), objavio je istraživanje za 2013. prema kojem su se samo univerziteti iz Hrvatske i Srbije našli među prvih hiljadu. Univerzitet u Sarajevu je na 1739. poziciji. Od bh. univerziteta, nakon Univerziteta u Sarajevu slijede Univerzitet u Tuzli na 4114, Internacionalni Burch univerzitet na 4380, te Univerzitet u Zenici na 4784. mjestu Webometricsove liste.

Profesorica Prirodno-matematičkog fakulteta u Sarajevu Lamija Tanović u izjavi za AA kazala je da BiH ne ulaže dovoljno u obrazovanje jer “ovo je siromašna zemlja”: “Mi smo nerazvijena i siromašna zemlja sa malim i nedovoljnim sredstvima za nauku, naučna istraživanja i projekte. Bez materijalnih sredstava je nemoguće takmičiti se sa ostalim zemljama u svijetu.”

Napomenula je da BiH ne posjeduje ni potrebni nastavnički kadar koji bi prenosio kvalitetno obrazovanje na mlade generacije: “Većina bh. profesora ponašaju se kao učitelji, i malo ko se bavi istinskom naukom i empirijskim istraživanjima, što na kraju utječe i na poredak naših univerziteta u svijetu.”

Prema posljednjim istraživanjima, ulaganja u visoko obrazovanje u Hrvatskoj, u odnosu na 2002. porasla su za više od 80 posto. Prema izvještaju Evropske komisije, Hrvatska je 2006. po udjelu visokoobrazovanih stanovnika bila u rangu s Austrijom, Mađarskom i Poljskom, a ispred Češke, Italije, Malte, Portugala, Rumunije i Slovačke.

A, prema posljednjim istraživanjima, struktura troškova obrazovnog sistema u BiH je jako nepovoljna. Oko 88 posto budžetskih sredstava namijenjenjih obrazovanju se izdvaja za plate i naknade zaposlenim, osam posto za materijalne troškove, dok na kapitalna ulaganja odlazi četiri posto budžeta za obrazovanje.

Od univerziteta u regiji srednje i jugoistočne Evrope, najbolje su plasirani Univerzitet u Beču koji se našao na 84, a slijede Univerzitet u Ljubljani na 183, Aristotel univerzitet u Solunu na 194, Univerzitet Eotvos Lorand u Budimpešti na 306, Srednjoistočni tehnički univerzitet u Ankari (METU) na 396, Univerzitet Politehnica u Bukureštu na 490, te Univerzitet Saint Kliment Ohridski u Sofiji na 593. mjestu.

Prema listi Webometricsa, najbolje plasirani evropski univerziteti su Univerzitet Camridge, Univerzitet Oxford, Univerzitet College u Londonu, Univerzitet u Helsinkiju i Univerzitet u Utrechtu.

Na globalnom nivou, najbolji su Harvard Univerzitet, Stanford Univerzitet, Massachusetts institut za tehnologiju, Univerzitet u Michiganu i Univerzitet Pennsylvania. Trinaest najboljih univerziteta u svijetu nalaze se u Sjedinjenim Američkim Državama.

Lista najboljih univerziteta, prema istraživanju centra Webometrics iz Španije, kreira se na osnovu kriterija kao što su geografska veličina univerziteta, prisutnost univerziteta u akademskom svijetu, objavljeni naučni radovi i broj akademskih radnika unutar univerziteta. Istraživanje je obuhvatilo ukupno 20 hiljada univerziteta u svijetu.

Profesorica Tanović istakla je kako je potrebno da se bh. profesori i nastavnici dodatno educiraju tokom čitavog života kako bi uspjeli obrazovati stručan i kvalitetan kadar:

“Mi moramo permanentno obrazovati univerzitetske profesore. Potrebno je osigurati i materijalne uslove za kvalitetno obrazovanje. Ja već deset godina nemam doktoranta jer nemamo uslove da neko uradi istraživanje u oblasti eksperimentalne fizike. Moram slati studente u svijet, koji nerijetko i ostanu tamo.”

Istakla je da država i političari u BiH ne poklanjaju dovoljnu pažnju nauci i obrazovanju.

“Podrška države je slaba i nedovoljna. Imamo rascjepkanu administraciju i nemoguće je iz nekoliko mjesta upravljati obrazovanjem i naukom. Finansiranje u nauku je nedovoljno i većina novca se potroši u plate. Žalosno je da su i plate profesora i natavnika niske i nedovoljne.”