10. maj 1933, noć kad su gorjele knjige

Na današnji dan 1933. godine nacisti su u Berlinu spalili knjige "nepodobnih" pisaca, a mnogi književnici, čija su djela spaljena, napustili su tada Njemačku.

Te večeri na berlinskom trgu Opernplatz sakupilo se oko 70.000 ljudi.Studenti su kamionima i prikolicama dovezli oko 20.000 knjiga, a među njima i djela poznatih njemačkih autora, kao što su Heinrich Mann i Erich Maria Remarque.

Na nekadašnjem Opernplatzu, današnjem Bebelplatzu u Berlinu, nalazi se spomenik spaljenim knjigama, nazvan Nevidljiva biblioteka.

Nacistički studentski vođa Herbert Gutjahr održao je govor ispunjen mržnjom: "Naše akcije usmjerili smo protiv nenjemačkog duha. Sve nenjemačko predajem vatri".

Takve scene te noći odigravale su se širom Njemačke. Na svim univerzitetima studenti su palili knjige autora čije pisanje nije bilo u skladu sa nacističkom ideologijom.

Spomenik na današnjem Bebelplatzu

Sedmicama prije pravljenja velikih lomača studenti su iz biblioteka odnosili knjige "nepodobnih" pisaca i novinara. Među "neprijatelje" su, prije svega, spadali socijalisti, pacifisti i jevrejski autori.

Kad gore knjige, gore i ljudi

Nikakvog otpora lomačanma nije bilo, bibliotekari i mnogi profesori nisu reagovali na otimanje knjiga.

Kad su nacisti u januaru 1933. preuzeli vlast, Adolf Hitler dobio je diktatorske ovlaštenja i krenula je borba za misli Nijemaca.

Spaljivanje knjiga na trgu Opernplatz u Berlinu direktno je prenošeno putem radija. Mnogi studenti došli su obučeni u uniforme jedinica SA-a ili SS-a.

Neki od autora čije knjige su spaljivane posmatrali su lomaču. Jedan od njih bio je i Erich Kastner, autor međunarodno poznatih dječijih knjiga, kao što je Emil i detektivi. Bio je užasnut.

Pjesnik Heinrich Heine, čija su djela takođe spaljena, svojevremeno je napisao: "Kad gore knjige, na kraju gore i ljudi".

Među njemačkim intelektualcima i umjetnicima 1933. godine došlo je do neviđenog egzodusa - navodi Deutsche Welle. Narod, čijoj su se zemlji ostali često divili kao "zemlji pjesnika i mislilaca", prisilila je mnoge svoje velike talente da odu u emigraciju.

Thomas Mann, Erich Maria Remaque i mnogi grugi napustili su domovinu.