Knjiga koja je izazvala više samoubistava od svih najljepših žena svijeta

Poluautobiografski roman o romantičnom junaku koji izvršava samoubistvo zbog neuzvraćene ljubavi postao je prvi bestseller i prva psihološka novela, a kasnije poslužio kao inspiracija brojnim velikanima svjetske književnosti, od Franca Kafke i Ralfa Waldoa Emersona do Thomasa Mana, piše Ozy.

U svojoj autobiografiji, Goethe navodi da je pisanje imalo terapeutsko dejstvo na njega, jer je tih godina razmišljao o samoubistvu. Ono što pisac nije znao je da će “oslobađanje njegovih unutrašnjih demona” u velikom broju slučajeva imati tragične posljedice.

Roman je najprije privukao veliki broj čitalaca u Europi gdje se pričalo da ju je veliki francuski vojskovođa Napoleon Bonaparte pročitao bar sedam puta, a zatim je priča osvojila srca čitalaca širom Amerike.

Ubrzo se počeo proizvoditi veliki broj predmeta vezanih za ovaj ovaj roman, uključujući gravire, porcelan, pa čak i parfem “eau de Werther”.

Tema neuzvraćene ljubavi sa tragičnim krajem toliko je okupirala umove i srca mladih Goetheovih savremenika da su počeli da nose plave kapute i žute pantalone u slavu svog omiljenog protagoniste.

Ipak, imitacija se nije zaustavila samo na odijevnom izboru – uskoro su u europskim medijima počeli da se pojavljuju naslovi o samoubistvima inspirisanim slavnim romanom.

Kritičari su smatrali da Werther opravdava, pa čak i vrijednuje samoubistvo. Godinu dana nakon objavljivanja knjige, Univerzitet u Leipzigu pokrenuo je peticiju za njeno ukidanje radi zaštite javne sigurnosti. Potez se pokazao kao uspješan, a roman je uskoro zabranjen i u Italiji i Danskoj.

Goethe je kasnije u životu izrazio žaljenje zbog utjecaja koje je priča imala na one “koji su smatrali da moraju da pretoče poeziju u realnost", a Madam de Stael je tvrdila da je u to vrijeme "Werther izazvao više samoubistava od svih najljepših žena svijeta".