Wuhanski koronavirus: Naučnici objavili kad bi mogla stići vakcina

Smrtonosni novi virus. Hiljade zaraženih ljudi. Nema lijeka. Nema vakcine.

Bili smo u ovoj situaciji već mnogo puta.

Samo u posljednjih pet godina, svijet se suočio s epidemijama ebole, zike, još jednog koronavirusa po imenu MERS (Bliskoistični respiratorni sindrom) i sada virusom naučno nazvanim „2019-nCoV" - u javnosti ga zovemo wuhanski koronavirus.

On je već zarazio skoro 10 hiljada ljudi i ubio njijh 213.

Učenici Druge gimnazije izračunali: Kada bi koronavirus mogao zaraziti cijeli svijet

Ali za razliku od mnogih prethodnih epidemija, kada su bile potrebne godine i godine da se izrade vakcine za zaštitu ljudi, sada su istraživači počeli da rade na na vakcini koja bi doprinijela zaustavljanju ove epidemije, svega nekoliko sati nakon što je virus identifikovan.

Kineski zvaničnici vrlo brzo su objavili genetski kod koronavirusa. Ta informacija pomaže naučnicima da odrede odakle je virus najverovatnije potekao, kako bi mogao da mutira tokom širenja epidemije i kako da zaštite ljude od njega.

Uz tehnološki napredak i veću spremnost vlada širom svijeta da odvoje novac za istraživanja novootkrivenih bolesti, istraživačke ustanove bile su spremne da brzo krenu u akciju.

U laboratoriji Inovija u San Dijegu, naučnici koriste relativno novi tip DNK tehnologije da razviju potencijalnu vakcinu. Plan je da se s testiranjem vakcine „INO-4800" - kako se trenutno zove - krene početkom ljeta.

„Čim je Kina obezbijedila DNK sekvencu virusa, mogli smo da je provučemo kroz laboratorijske kompjutere i izradimo virus u roku od tri sata", kaže Kate Broderick, viša potpredsednica istraživanja i razvoja u Inoviji za BBC.

„Naše DNK vakcine su novina po tome što koriste DNK sekvence virusa kako bi gađale određene dijelove patogena za koje vjerujemo da će tijelo na njih pokrenuti najsnažniju reakciju. Potom koristimo ćelije samog pacijenta da postanu fabrike vakcine, ojačavajući vlastiti tjelesni prirodni odbrambeni mehanizam."

Inovio kaže da ako prvobitne probe na ljudima budu bile uspješne, uslijediće šira ispitivanja, idealno u uslovima epidemije u Kini i to „do kraja godine".

Nemoguće je predvidjeti da li će epidemija okončati do tada. Ali ako se Inovijin raspored ostvari, kompanija kaže da će to biti najbrže da je neka nova vakcina razvijena i isprobana u uslovima epidemije.

Posljednji put kad se sličan virus - SARS - pojavio 2002. godine, Kina je sporo obznanila svijetu šta se dešava. I tako, dok se rad na vakcini tek zahuktavao, epidemija se već maltene bila okončala.

Vremenski slijed događaja oko 2019-nCoV
31. decembar 2019. - Kina obavještava Svjetsku zdravstvenu organizaciju o velikom broju slučajeva nalik upali pluća u Wuhanu
1. januar 2020. - Zatvorena je pijaca s morskim plodovima i životinjskom hranom s koje se smatra da je potekla epidemija
9. januar - WHO saopštava da infekciju izaziva novi tip koronavirusa
10. januar - Kina objavljuje genetski kod novog virusa
11. januar - Naučnici počinju da rade na vakcini - potvrđena prva smrt
13. januar - Virus se prvi put širi van granica zemlje, s prvim otkrivenim slučajem na Tajlandu

Rad u ovim laboratorijama finansira Koalicija za inovacije pripremljenosti na epidemije (CEPI), koju čine i finansiraju vlade i filantropske organizacije iz svih krajeva svijeta -  među njima su Wellcome Trust, Fondacija Billa i Melinde Gates, Svjetski ekonomski forum, vlade Norveške, Njemačke, Japana i Indije; dobili su i donaciju od vlada Australije, Belgije i Kanade.

Nastala je nakon epidemije ebole u Zapadnoj Africi kako bi pružila sredstva za ubrzani razvoj vakcina za nove bolesti.

CEPI finansira i dva druga programa koji razvijaju vakcinu za ovaj novi koronavirus.

Univerzitet u Quuenslandu radi na vakcini „molekularne kleme"; Moderna Inc iz Masačusetsa udružila se s američkim Nacionalnim institutom za alergije i zarazne bolesti kako bi ubrzala njegova istraživanja. WHO koordinira ovu globalnu potragu za novom vakcinom. Ona kaže da prati napredak brojnih istraživačkih ustanova, uključujući tri koje podržava Cepi.

Iako su svi napori da se dođe do vakcine za ovaj novi koronavirus ubrzani, istraživanje je u svim centrima još uvek u ranoj fazi trke za pronalaženje nove vakcine. Za klinička ispitivanja potrebno je vrijeme i najbolje se vrše u okviru uslova epidemije.

WHO treba da donese odluku koja vakcina će biti prva testirana na ljudima u narednim danima.