Odbijena incijativa o poricanju komunističkih zločina

Evropska komisija odbila je inicijativu šest istočnoevropskih zemalja da se poricanje komunističkih zločina kažnjava jednako kao i negiranje holokausta.

        Prijedlog da se pokrene procedura o donošenju zakona o krivičnoj odgovornosti za negiranje zločina komunističkih režima podnijeli su ambasadori Letonije, Litvanije, Mađarske, Češke, Bugarske i Rumunije. U pismu koje su predali Evropskoj komisiji traži se da to tijelo EU predloži donošenje zakona na evropskom nivou, kojim bi se sankcionisalo "relativizovanje, negiranje ili banalizacija" komunističkih zločina.

        Ministri spoljnih poslova šest zemalja tražili su od Evropske komisije da njihov prijedlog stavi u proceduru za donošenje zakona, koji bi, ako se usvoji, na taj način postao dio zajedničkog evropskog zakonodavstva.

        Kao razlog za odbacivanje inicijative navodi se da "relativizovanje, poricanje ili banalizacija" komunističkih zločina predstavlja krivično djelo u Poljskoj, Češkoj, Mađarskoj i Litvaniji, ali ne i u drugim bivšim komunističkim zemljama. Takođe, ističe se u Briselu, negiranje zločina holokausta kažnjivo je u Francuskoj, Njemačkoj, Mađarskoj i Austriji i ne odnosi se na sve zemlje članice EU.

        Prema mišljenju Komisije, donošenje takvog zakona na opšte evropskom nivou "za sada" nije moguće i to treba da ostane u domenu nacionalnih zakonodavstava, javlja dopisnik Srne iz Brisela.

        Kao argument za donošenje ovog zakona Litvanci, na primjer, navode da je ta zemlja u prvih nekoliko godina sovjetske vladavine izgubila gotovo polovinu stanovništva, ali ni u samoj istočnoj Evropi javnost nije jednodušna o ovom pitanju pa su nedavno čak i predsjednici vlada Bugarske i Rumunije, Borisov i Basesku, donekle pozitivno govorili o bivšim vlastodršcima Todoru Živkovu i Nikolaju Čaušeskuu.

        Jevrejske organizacije ističu da "uprkos groznim zločinima koje su počinili komunistički totalitarni režimi", ne mogu na njih gladati na isti način kao na užas holokausta, a ne zaboravlja se ni da je upravo Crvena armija oslobodila Aušvic.

        Iz sjedišta Evropske komisije poručuje se da se dalji razvoj "oprezno i pažljivo" prati. To nije tek obična fraza jer je Komisija dužna da ozbiljno uzme u razmatranje svaku inicijativu koju podrži nekoliko zemalja članica Unije, a prijedlog istočnoevropske šestorice se oslanjao na sličan zakon o zabrani rasizma i ksenofobije, što je dio Lisabonskog ugovora