Ubistvo u Beogradu: Šta su škaljarski i kavački klan i zašto na ulicama vode brutalni rat?

Cetinjanin Filip Ivanović, koji je u četvrtak uveče ubijen u Beogradu na vodi, od ranije je poznat policiji. Istražnim organima je također poznat i njegov brat Andrija Ivanović, koji je prije dvadesetak dana ubijen na Cetinju, a obojica se dovode u vezu sa "škaljarskim klanom".

Policija u Beogradu istražuje ubistvo Filipa Ivanovića s Cetinja, koji je sinoć, 16. oktobra, likvidiran na jednom dječijem igralištu u elitnom naselju Beograd na vodi. Kako je tamošnje Ministarstvo unutrašnjih poslova saopštilo, priveden je Đorđe Z. (21) zbog sumnje da je izvršio ubistvo, a policija je u stanicu dovela još jednu osobu, za koju se sumnja da je povezana sa zločinom.

Ovo ubistvo dogodilo se dvadesetak dana nakon što je na Cetinju ubijen Filipov brat Andrija, čije je tijelo, zajedno s tijelom Stefana Belade (ranije se zvao Milo), nađeno u automobilu, na jednom makadamskom putu. Automobil je zatečen u mjestu Uganj kod Cetinja, a vozilo je bilo parkirano na proširenju makadamskog lokalnog puta koji vodi ka putu Cetinje – Budva, saopštila je tada crnogorska policija.

Crnogorski ministar unutrašnjih poslova Danilo Šaranović rekao je da su žrtve namamljene da dođu na sastanak. Ubrzo nakon dvostruke likvidacije, u Budvi je pronađen zapaljeni motor za koji se sumnja da je povezan sa ubistvom. Također, policija je saopštila da je identifikovala dvije osobe, od kojih je jednoj određen pritvor i na teret joj se stavlja krivično djelo teško ubistvo putem pomaganja. I za drugu osobu se sumnja da je pomagač u zločinu.

Inače, Andrija je ubijen dok je Filip Ivanović bio u bjekstvu, nakon što je skinuo nanogicu i pobjegao iz kućnog pritvora decembra 2024. koji je izdržavao u Beogradu, gdje se protiv njega vodio postupak za učestvovanje u ubistvu Bojana Mirkovića u Belvilu. Međutim, Filip je dao čitulju ubijenom bratu, koja je objavljena u dnevnoj štampi.

"Brate, Ašo, bezgrešna i plemenita dušo… Suvišne su riječi, gorski vuče moj… Neka ti anđeli obasjaju nebeske staze da i njima koračaš ponosno i hrabro, kao po zemlji. Putuj mi spokojno, najbolji moj… Volim te beskrajno, tvoj brat Filip", piše u čitulji koja je osvanula u crnogorskim novinama.

Tokom tih dana, osvanulo je skoro 50 čitulja za ubijene "škaljarce".

Za deset godina sukoba škaljarskog i kavačkog klana, nazvanih po naseljima u crnogorskoj opštini Kotor, a nastalih internim sukobom unutar jednog velikog klana zbog slučaja iz Španije, kada je nestalo oko 200 kilograma kokaina u Valenciji, iz stana Gorana Radomana (37), do sada je ubijeno više desetina ljudi. Likvidacija je bilo širom Evrope, kao i na ulicama Crne Gore i Srbije, a izvršene su na najrazličitije načine - od obračuna vatrenim oružjem, preko bombi ispod automobila, do snajpera.

Ubistvo Gorana Radomana 2015. u Beogradu često se označava kao početak brutalnog rata, a na spisku ubijenih do danas ima vođa klanova, članova njihovih porodica, niza nižerangiranih pripadnika, ali i slučajnih prolaznika. Kada su obračuni počeli, sve kriminalne grupe iz Srbije i Crne Gore su se priklonile jednoj od ove dvije grupe, piše u izvještaju srbijanske Bezbednosno-informativne agencije (BIA), pisao je BBC. Osim kontakata s proizvođačima droge u Južnoj Americi i brodskim kompanijama koji se bave transportom, klanovi imaju i dobru saradnju sa visokim policijskim, pravosudnim i državnim zvaničnicima u regionu, ali i širom sveta.

Škaljarski klan

Jovan Vukotić, jedan od vođa 'škaljaraca', ubijen je u septembru 2022. u Istanbulu. Za njim je prethodno raspisana potjernica u Crnoj Gori. Optužen je i da je podstrekivao ubistvo glavnih suparnika iz kavačkog klana, nudeći za to četiri miliona eura, pisao je KRIK. Bio je sumnjičen i za planiranje ubistva navodnih vođa srpskog ogranka kavačkog klana - Veljka Belivuka i Marka Miljkovića - ali je ta istraga obustavljena.

Optužbe da je vođa škaljarskog klana je negirao, nazivajući ih "mitom" i "podmenutim lažnim optužbama". "Nisam šef nikakvog klana, nisam šef čak ni svojoj ženi i djeci", izjavio je 2018. pred Drugim osnovnim sudom u Beogradu.

Njegovim ubistvom, kako je pisao BBC, škaljarski klan je obezglavljen. Za likvidaciju Vukotića bila su optužena četvorica - oslobođen je Milan Vujotić, za kojeg mediji tvrde da je visokopozicioniran u kavačkom klanu, dok su ostala trojica osuđena na doživotni zatvor u Turskoj. Dvije godine ranije u Atini ubijen je i Igor Dedović, također jedan od lidera škaljaraca i Vukotićev kum.

Veliku pažnju izazvao je i slučaj iz 2016, kada je jedan od pripadnika škaljarskog klana ubijen u zatvoru Spuž, nedaleko od Podgorice, glavnog grada Crne Gore - i to iz snajpera - za šta su optužena trojica muškaraca. U međuvremenu je ubijen i Vukotićev otac Veselin. Mediji prenose da je šef škaljarskog klana sada Igor Vukotić - stariji brat Jovana Vukotića - koji je godinama u bjekstvu. On je takođe više puta izbjegao ubistvo, posljednji put 2016. godine, kada je ispod njegovog automobila postavljena bomba.

Srbijanska bezbjedonosna služba je u izvještaju napisala da je škaljarski klan blizak s Filipom Koraćem, desnom rukom Luke Bojovića, koji je dugo važio za jednog od najmoćnijih ljudi balkanskog podzemlja. Korać je 2023. uhapšen u Mađarskoj, a zatim izručen Francuskoj, gdje je optužen da je organizovao međunarodni šverc droge i učestvovao u pranju novca. Riječ je o "jednom od najopasnijih ljudi u Srbiji i glavnim snabdjevačem droge", rekao je u januaru 2020. predsjednik Srbije Aleksandar Vučić.

Pet godina kasnije, ime Filipa Koraća ponovo se pominjalo u političkom životu. Opoziciona političarka Marinika Tepić optužila je Vučića da su "on i njegov brat dio narkokartela i kriminalne grupe Filipa Koraća". Vučić je u junu 2025. te optužbe kategorički odbacio i rekao da je Korać "htio da ubije njegovo dijete" i molio tužilaštvo da istraži tvrdnje Marinike Tepić.

O Luki Bojoviću, sinu nekadašnje rektorke Beogradskog univerziteta i bivšeg direktora beogradskog Zoološkog vrta Vuka Bojovića, list Danas je pisao da je "najmoćniji čovjek srbijanskog podzemlja". U istom tekstu je za njega navedeno da je bio blizak zločincu Željku Ražnatoviću Arkanu. Bojović, koji je fotografisan na Ražnatovićevom pomenu, u Španiji je osuđen za više krivičnih djela i odslužio je deset od 18 godina zatvorske kazne. Pušten je na uslovnu slobodu i 2022. protjeran u Srbiju, gdje je na slobodi - protiv njega se ne vodi nijedan postupak, naglasio je tada njegov advokat. Na sudu se pojavljivao samo kao svjedok u postupku protiv petorice okrivljenih 2024. za pripremu njegovog ubistva. Riječ je o navodnim pripadnicima kavačkog klana. Policija je 2024. dva puta za šest mjeseci sprečila njegovo ubistvo, pisali su mediji.

Tužilaštvo za organizovani kriminal je 2010. podiglo optužnicu protiv Bojovića, gdje je označen kao vođa ostataka zloglasnog Zemunskog klana, kao i da je organizovao brojna ubistva. Za njim je tada raspisana potjernica na osnovu koje je uhapšen u Španiji, gdje je osuđen za druga krivična djela.

Specijalni sud u Beogradu ga je 2015. oslobodio svih optužbi zbog nedostatka dokaza. Zemunski klan je bio kriminalna organizacija čiji su neki pripadnici osuđeni na dugogodišnje kazne zatvora zbog ubistva premijera Srbije Zorana Đinđića 2003. godine. Neki od pripadnika ovog klana ubijeni su u policijskoj akciji 'Sablja'.

Kavački klan

Radoje Zvicer, navodni vođa kavačkog klana, već dugo je u bjekstvu. Njegovo ime je na Interpolovoj listi najtraženijih bjegunaca Evrope. U maju 2020. teško je ranjen kada su na njega pucali u Kijevu, glavnom gradu Ukrajine. Zvicerovu grupu crnogorski tužioci istražuju zbog organizacije ubistva Riste Mijanovića, člana škaljarskog klana, u novembru 2020. godine. U međuvremenu ga je Viši sud u Novom Sadu osudio na dvije i po godine zatvora zbog posedovanja lažnog pasoša, ali u odsustvu. To je do danas jedini postupak u Srbiji protiv Zvicera, kojeg su srbijanske vlasti i provladini mediji često javno optuživali da planira atentat na Vučića, piše BBC.

Vučić je "jedina brana mafiji, a oni ga udaraju preko medija", izjavila je u junu 2024. predsjednica Skupštine Srbije Ana Brnabić. Zvicer na slobodi je velika prijetnja po Vučića, dodao je tada Ivica Dačić, ministar unutrašnjih poslova Srbije.

"Ja mu poručujem (Zviceru): 'Naći ćemo te bilo gdje na svijetu", izjavio je Vučić 2021. godine.

Kao drugi lider klana označen je Slobodan Kašćelan, uhapšen 2021. godine, a zatim i 2024, i to na vratima zatvora, odmah po puštanju iz pritvora. On i još 17 ljudi optuženi su za nekoliko ubistava, među kojima i vođe suparničkog škaljarskog klana Jovana Vukotića. Suđenje je počelo u aprilu 2025, kada se Kašćelan izjasnio kao nevin.

"Od okrivljenih, samo poznajem Radoja Zvicera. Iz Kotora smo, mali je grad, poznajemo se. Ponekad popijemo piće", rekao je.

Darko Šarić, često označen kao "jedan od najvećih narko-bosova Balkana", prvostepenom presudom osuđen na šest godina zatvora za šverc kokaina, takođe je povezivan sa kavačkim klanom. Optužen je i za ubistva pripadnika škaljarskog klana na grčkom ostrvu Krfu i u Atini. Protiv navodnih vođa ogranka kavačkog klana u Srbiji - Veljka Belivuka i Marka Miljkovića - uhapšenih u februaru 2021. godine, u Beogradu se vodi postupak. Sumnjiče se za svirepa ubistva sedam ljudi.

Belivuk i Miljković su tokom saslušanja pričali o navodnom odnosu sa državnim vrhom Srbije i predsjednikom Vučićem, za šta nisu iznijeli konkretne dokaze. Vučić je sve njihove navode negirao. Ipak, Belivuk tvrdi da su Vučić i njegovi saradnici godinama od njega, kao tadašnjeg vođe najvatrenijih navijača beogradskog Fudbalskog kluba Partizan, tražili da se na utakmicama ne skandira protiv predsjednika, kao i da zastrašuju učesnike protesta protiv vlasti. Na pojedinim mečevima Partizana, Belivukova grupa je napadala navijače koji su uzvikivali pogrdne poruke upućene Vučiću. Belivuk je izjavio da su oni 2016, u saradnji sa ljudima kontroverznog kosovskog biznismena Zvonka Veselinovića, učestvovali u rušenju beogradskog naselja Savamala, što je očistilo prostor za projekat Beograd na vodi.

Kao ljudi bliski Belivukovoj grupi, često su pominjani Novak Nedić, bivši generalni sekretar Vlade Srbije, kao i žandarm Nenad Vučković. Vučković nije izvršio nijedno krivično djelo u vezi sa organizovanim kriminalom i protiv njega neće biti pokrenuta istraga, naveli su 2023. iz Tužilaštva za organizovani kriminal. Tužilaštvo je prethodno ispitivalo veze koje su Belivuk i saradnici imali u policiji, pa je saslušana i Dijana Hrkalović, bivša državna sekretarka u MUP-u Srbije. Hrkalović je u januaru 2025. prvostepeno osuđena na kaznu zatvora od 16 mjeseci zbog trgovine utjecajem. Prethodno je za saradnju sa kriminalnim grupama optužila Nebojšu Stefanovića, nekadašnjeg ministra unutrašnjih poslova i odbrane, koji je to negirao.

Nijedan bitan član kavačkog klana nije uhapšen u Srbiji, dok je policija u više navrata hapsila pripadnike škaljarskog klana i time se hvalila, dodaju iz KRIK-a. Na pitanje zbog čega, Stefanović je izjavio da je "škaljarski klan aktivniji u Srbiji". Provladini mediji u Srbiji su, takođe, više bili zainteresovani da izvještavaju o članovima škaljarske grupe, dodaje KRIK.

U Crnoj Gori je situacija nešto drugačija. Specijalni tužilac Crne Gore Saša Čađenović, čovjek koji bi sa najvišeg nivoa trebalo da se bori protiv kriminala, uhapšen je u decembru 2022, pod sumnjom da se umiješao upravo u kriminal - i to kao dio kavačkog klana. Sumnjiči se da je izvršio krivično djelo stvaranje kriminalne organizacije i više krivičnih djela zloupotrebe službenog položaja. Krivicu je negirao.